Νέο παραγωγικό μοντέλο: Φορολογικά κίνητρα σε εισηγμένες για επενδύσεις

Του Λεωνίδα Στεργίου

Δέσμη φορολογικών κινήτρων για την εισαγωγή καινοτόμων επιχειρήσεων και την έκδοση πράσινων ομολόγων εξετάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Στόχος του υπ. Οικονομικών και του αρμόδιου υφυπουργού για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, κ. Γιώργου Ζαββού, είναι η προσέλκυση καινοτόμων και ανταγωνιστικών κεφαλαίων, με παράλληλη ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς (μετοχές, ομόλογα) ως εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης του νέου παραγωγικού μοντέλου που αποτελεί τη βάση της βιώσιμης ανάπτυξης.

Την Πέμπτη πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη προκειμένου να προσδιοριστούν τα φορολογικά κίνητρα και να ολοκληρωθεί η σχετική επεξεργασία μέσα στον Ιούλιο. Σε πρώτη φάση, η λίστα θα περιλαμβάνει φορολογικά κίνητρα, χωρίς μεγάλο δημοσιονομικό κόστος.  Ορισμένα κίνητρα θα αφορούν και αυτές που πρόκειται να εισαχθούν, με στόχο το Χρηματιστήριο να προσελκύσει καινοτόμες και εξωστρεφείς επιχειρήσεις.

Μεταξύ των κινήτρων που εξετάζονται περιλαμβάνονται επιστροφές φόρων εισοδήματος, μείωση φορολογίας στα μερίσματα, επιστροφές εξόδων εισαγωγής στο Χρηματιστήριο (IPO) ή έκδοσης πράσινων ομολόγων και μείωση φορολογίας για συγκέντρωση κεφαλαίων. Προϋποθέσεις για την παροχή αυτών των κινήτρων αποτελούν τα κριτήρια που ορίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καινοτομία, δηλαδή επενδύσεις με περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα και εφαρμογή αυστηρών κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης, διαφάνειας και λογοδοσίας. Πρόκειται για τα λεγόμενα κριτήρια ESG (environmental, social and government) που διέπουν τις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά και την κυβερνητική στρατηγική για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας.

Κυβερνητική στρατηγική

Τα φορολογικά κίνητρα είχαν χρονικά ενταχθεί μαζί με τις μεταρρυθμίσεις για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την κεφαλαιαγορά (πρόγραμμα “Ηρακλής”, αλλαγή νόμου για το ΤΧΣ, νέος πτωχευτικός νόμος, θεσμικό πλαίσιο για μικροπιστώσεις, εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την κεφαλαιαγορά και τις τράπεζες κ.ά.). Ωστόσο, η πανδημία ανέστειλε κάθε μέτρο το οποίο θα μπορούσε να έχει το παραμικρό δημοσιονομικό κόστος. Τώρα, με την ολοκλήρωση του πρώτου γύρου μεταρρυθμίσεων, με την επανεκκίνηση της οικονομίας και με το Ταμείο Ανάκαμψης, η κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να ενισχυθεί η στρατηγική προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, τον εταιρικό και οικονομικό μετασχηματισμό και με παροχή φορολογικών ελαφρύνσεων.

Για τους λόγους αυτούς, τα φορολογικά κίνητρα που εξετάζονται δεν θα έχουν οριζόντιο χαρακτήρα. Για παράδειγμα, εάν μια εισηγμένη εταιρεία αποφασίσει να υιοθετήσει αυστηρότερους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης ή να κάνει στροφή σε επενδύσεις με πράσινο και κοινωνικό αποτύπωμα, με τη σχετική τεκμηρίωση, τότε θα τα δικαιούται. Επίσης, αν μια εισηγμένη προχωρήσει σε άντληση κεφαλαίων μέσω Χρηματιστηρίου ή με έκδοση ομολόγων για τη χρηματοδότηση πράσινης επένδυσης ή υψηλής τεχνολογίας με περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα, τότε πάλι θα δικαιούται τα κίνητρα.

Κριτήρια αξιολόγησης

Συνεπώς, ένα άλλο κρίσιμο σημείο για την αποτελεσματικότητα των κινήτρων αυτών είναι να διαμορφωθεί ένα αντικειμενικό σύστημα που θα κρίνει, για παράδειγμα, τι είναι πράσινη επένδυση και τι όχι. Δηλαδή ποιες επενδύσεις θα πληρούν τα κριτήρια ESG και, κυρίως, το πώς θα μετριέται η θετική επίπτωση. Διότι υπάρχει ο κίνδυνος του λεγόμενου “greenwashing”, δηλαδή των δήθεν πράσινων επενδύσεων. Κάτι αντίστοιχο γίνεται για θέματα καινοτομίας ή εταιρικής διακυβέρνησης και κοινωνικού αποτυπώματος.

Προς αυτή την κατεύθυνση, η ελληνική κυβέρνηση συνεργάζεται με τις Βρυξέλλες για την υιοθέτηση ενός κοινού συστήματος ταξινόμησης των επενδύσεων. Πρόκειται για ένα πλαίσιο το οποίο στη συνέχεια θα θεσμοθετηθεί και θα ορίζει, για παράδειγμα, τι είναι πράσινη επένδυση και τι όχι (taxonomy). Επίσης, θα περιλαμβάνει μεθόδους μέτρησης του αποτυπώματος, δηλαδή ποσοτικοποίηση μέσω δεικτών (metrics, KPIs). Επιπλέον, θα καθορίζεται το πλαίσιο που θα αναγνωρίζει πότε, λ.χ., μια επιχείρηση προχωρά σε αλλαγή στρατηγικής ως προς τις επενδύσεις (asset allocation strategy).

Tο μεταρρυθμιστικό πακέτο μέχρι το τέλος του έτους

Η κυβερνητική στρατηγική για την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας στηρίζεται κυρίως σε δομικές μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει από το οικονομικό επιτελείο και τον αρμόδιο υφυπουργό κ. Γ. Ζαββό και πρόκειται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αποσκοπούν στη δημιουργία των συνθηκών και του πλαισίου για να στραφεί η πραγματική οικονομία προς το μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης με τις αρχές του ESG. Έτσι, μεγάλη έμφαση δόθηκε στην επίλυση θεμάτων χρηματοδότησης τόσο από τις τράπεζες αλλά και από εναλλακτικές πηγές, όπως είναι το χρηματιστήριο, η αγορά ομολόγων, οι μικροπιστώσεις και οι συμμετοχές κεφαλαίων. Στο πλαίσιο αυτό, οι μεταρρυθμίσεις που προωθούνται από τον κ. Ζαββό από την έναρξη της κυβερνητικής θητείας θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους είναι οι εξής:

1. Ηρακλής. Κατάθεση προς ψήφιση στη Βουλή του νόμου για την παράταση του προγράμματος τιτλοποίησης κόκκινων δανείων “Ηρακλής” για 18 μήνες, με στόχο το μονοψήφιο ποσοστό καθυστερήσεων από τις τράπεζες ακόμα και μέσα στο 2021.

2. ΤΧΣ. Νέα αναθεώρηση του νόμου για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που θα μεταβάλει τον ιδρυτικό του νόμο και θα το μετατρέψει σε επενδυτή (αντί για κρατικό κεφάλαιο ή ταμείο διάσωσης), με στόχο την αποτελεσματική αποεπένδυση από τις τράπεζες με τις όσο δυνατόν μικρότερες απώλειες για το Δημόσιο.

3. Αναβαλλόμενη φορολογία. Αλλαγή του σημερινού νόμου “Χαρδούβελη” για την αναβαλλόμενη φορολογία, με αρχή την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου για την Τράπεζα Αττικής, της οποίας το πρώτο σχέδιο έχει ετοιμαστεί. Η αλλαγή του νόμου αναμένεται μέχρι τα τέλη Ιουλίου το αργότερο.

4. Μικροπιστώσεις. Καθορισμός των τελικών ρυθμίσεων, σε συνεργασία με το υπ. Ανάπτυξης, για την αδειοδότηση εταιρειών και έναρξη μικροπιστώσεων μέχρι 25.000 ευρώ χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις.

5. Εταιρική διακυβέρνηση. Πλήρης εφαρμογή του νέου νόμου για την εταιρική διακυβέρνηση από τις επιχειρήσεις (17 Ιουνίου).

6. Συνεγγυητικό Κεφάλαιο. Αλλαγή του νόμου για το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο για τις χρηματιστηριακές εταιρείες και τις εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών.

7. Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αλλαγή του νόμου για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με την εισαγωγή νέου συστήματος για την πρόληψη και καταστολή, ψηφιοποίηση και κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης.

8. Καλυμμένα ομόλογα. Νέος γύρος ενσωμάτωσης ευρωπαϊκών οδηγιών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνες που αφορούν τα καλυμμένα ομόλογα.

9. Χρηματοοικονομικός εγγραμματισμός. Ειδικό πλαίσιο για προγράμματα καταπολέμησης του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού.

10. Δευτερογενής αγορά πράσινων ομολόγων. Δημιουργία και ενίσχυση αγοράς κρατικών και ιδιωτικών πράσινων ομολόγων.

11. Δευτερογενής αγορά ακινήτων.

12. Μητρώο φερεγγυότητας δανειοληπτών – εταιρειών διαχείρισης (General Credit Registry).

13. Μητρώο δανειοδοτήσεων. Καταχώριση επιχειρήσεων που λαμβάνουν δάνεια και εκείνων που απορρίπτονται για βελτίωση των τραπεζικών κριτηρίων.

πηγη: www. capital.gr