Φορολογία αγροτών – Εκκρεμότητες, επιχορηγήσεις και ειδικά φορολογικά θέματα
Κατηγορία: Φορολογία Εισοδήματος
Κωνσταντίνος Νιφορόπουλος Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ». Επιστημονικός Συνεργάτης του Taxheaven.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. ΟΙ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ. 1.1 Η ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ «ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΣ». 1.2 Η ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ. 2. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ «ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ» ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ. 3. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ – ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ. 4. ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ. 5. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΑΓΡΟΤΩΝ. 5.1 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΗΣ ΘΕΡΙΖΟΑΛΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ. 5.2 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΗΣ ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟΥ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ. 5.3 ΘΕΜΑΤΑ Φ.Π.Α. 5.4 ΠΗΓΕΣ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΑΝΤΛΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ. 5.5 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.
1. ΟΙ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ.
Ακόμα, δέκα μήνες μετά την αλλαγή στα φορολογικά των Αγροτών , παραμένουν βασικές εκκρεμότητες εκ μέρους της Φορολογικής Διοίκησης και ελλοχεύει ο κίνδυνος οι Αγρότες και οι Λογιστές τους να βρεθούν προ εκπλήξεων. Να δούμε λοιπόν βρισκόμαστε :
1.1 Η ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ «ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΣ».
Παραμένει η εκκρεμότητα έκδοσης της «βασικής» ερμηνευτικής για την φορολογία των Αγροτών. Τι περιμένουμε από αυτή :
– Επιχορηγήσεις και Αποζημιώσεις. ( Πώς και Πότε φορολογούνται ;).
Για το θέμα αυτό δείτε και ανάλυση σε επόμενο κεφάλαιο (3 ).
– Διευκρινήσεις για την έννοια της «μεταποίησης», επιπλέον αυτών που δόθηκαν με την εγκύκλιο « Αρ. πρωτ.: Δ12 Α 1109216 ΕΞ 24.7.2014. Φορολογική μεταχείριση εισοδημάτων από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα (άρθ. 29 παρ. 3 του ν.4172/2013)» .
– Ο προσδιορισμός του αποτελέσματος ( επιμερισμός των κοινών δαπανών ) όταν στην ίδια αγροτική εκμετάλλευση υπάρχουν κλάδοι ( παραγωγή αγροτικών προϊόντων και μεταποίηση ή παροχή υπηρεσιών ) για τους οποίους ισχύει διαφορετικός συντελεστής φορολογίας εισοδήματος ( 13% ή 26%).
– Ο καθορισμός της διαδικασίας αποφυγής φορολόγησης εισοδημάτων της χρήσης 2014, που φορολογήθηκαν στην προηγούμενη χρήση 2013 ( αποφυγή διπλής φορολόγησης).
– Ο τρόπος υπολογισμού των αποσβέσεων στις ειδικές περιπτώσεις των φυτειών και του ζωικού πληθυσμού πάγιας εκμετάλλευσης.
– Η δυνατότητα εφαρμογής μειωμένου ( κατά 50% ) συντελεστή λόγω της ιδιότητας του Νέου Επιτηδευματία.
– Τι θα ισχύσει στις περιπτώσεις ιδιοκατανάλωσης των αγροτικών προϊόντων;
– Θα αναγνωριστούν ως φορολογικά εκπεστέες δαπάνες , τα εργατικά της συζύγου και των παιδιών του αγρότη, οι οποίοι ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΟΓΑ. Με ποια παραστατικά και μέχρι ποιο ύψος ;
– Τι θα ισχύσει με την ιδιοχρησιμοποίηση αγροτικής γης και ακινήτων. Σύμφωνα με το Αρθρο 39. Εισόδημα από ακίνητη περιουσία. « 1. Ο όρος «εισόδημα από ακίνητη περιουσία» σημαίνει το εισόδημα, σε χρήμα ή σε είδος, που προκύπτει από την εκμίσθωση ή την ιδιοχρησιμοποίηση ή τη δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων».
– Θα ισχύσει και για τους αγρότες ( δεδομένου του επηρεασμού του κέρδους από τις καιρικές συνθήκες ), η γενική διάταξη της μη δυνατότητας μεταφοράς στο επόμενο έτος τυχόν φορολογικής ζημιάς, όταν ο Αγρότης έχει «τεκμήρια διαβίωσης » ;
– κ.λπ, κ.λπ Δείτε επίσης το άρθρο «Φορολογία αγροτών: Η εφαρμογή του φορολογικού συντελεστή (13% ή 26%) και άλλα εκκρεμή ζητήματα» .
1.2 Η ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ.
Ποιες είναι οι « επίσημες » δεσμεύσεις, οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα :
– Σύμφωνα με Δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου σχετικά με τις ρυθμίσεις για τους αγρότες (6 Φεβρουαρίου 2014)», « Οι αγρότες που εντάσσονται στο νέο καθεστώς φέτος θα έχουν προκαταβολή φόρου εισοδήματος (με τη δήλωση που θα υποβληθεί το 2015) 27,5% αντί 55%.».
– Ο κος Θεοχάρης ( τότε Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων ), είχε διευκρινίσει στη συνάντηση που είχε με βουλευτές της Ν.Δ (18/2/2014), ότι : « 1) Σχετικά με τα ημερομίσθια των αγροτών και των μελών της οικογένειας τους, τόνισε ότι θα υπολογιστεί ποσό για την σύζυγο και τα ενήλικα τέκνα που ασχολούνται στις αγροτικές, κτηνοτροφικές, αλιευτικές και πτηνοτροφικές δραστηριότητες … » Τέλος αναφέρω μια ξεχασμένη παλιά «δέσμευση» :
– « ΘΑ ΕΠΙΔΟΤΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ» (18/11/2012 )
«Το λογιστικό κόστος για την τήρηση των βιβλίων εσόδων- εξόδων των αγροτών θα επιδοτείται, δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μάξιμος Χαρακόπουλος, σημειώνοντας ότι η αλλαγή στη φορολόγηση των αγροτών αποσκοπεί και στη μείωση της ψαλίδας των τιμών. Ειδικότερα, στο πλαίσιο σύσκεψης για τη συμβολαιακή γεωργία, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της ΕΑΣ Βόλου, ο κ. Χαρακόπουλος είπε χαρακτηριστικά πως «η αλλαγή στη φορολόγηση των αγροτών εκτός των άλλων έχει σαν στόχο και τη μείωση στις τιμές που τα αγροτικά προϊόντα φτάνουν στον καταναλωτή. Με εντολή του Αντώνη Σαμαρά, μπορώ να ανακοινώσω σήμερα ότι το λογιστικό κόστος για την τήρηση των βιβλίων εσόδων – εξόδων από τους αγρότες, θα επιδοτείται ………….». Πηγή: ΑΜΠΕ 2. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ «ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ» ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ.
Βρισκόμαστε τέλη Οκτώβρη, οι πιο πολλές καλλιέργειες έχουν τελειώσει και το προϊόν έχει πουληθεί. Προς αποφυγήν λοιπόν, φορολογικών εκπλήξεων ( δηλ. να προκύπτει σημαντικός Φόρος Εισοδήματος και Φ.Π.Α προς πληρωμή), χρειάζεται μια προετοιμασία (ένας πρώτος υπολογισμός) , σχετικά με τα εξής στοιχεία :
(1) Υπολογισμός του φορολογητέου αποτελέσματος. Αφορά τους Αγρότες του «Ειδικού» και του «Κανονικού» Καθεστώτος αλλά και όσους έχουν εισοδήματα από αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Το τι γίνεται με τον αστάθμητο παράγοντα Επιχορηγήσεων και Αποζημιώσεων το αναλύουμε στο επόμενο κεφάλαιο (3). Επίσης εκτός από το φόρο εισοδήματος, μη ξεχάσετε να υπολογίσετε και την προκαταβολή που προκύπτει ( δείτε ανωτέρω ότι υπάρχει κυβερνητική δέσμευση για μείωση στο 1/2 , δηλ. 27,5 % ) .
(2) Υπολογισμός του Φ.Π.Α. Αφορά τους Αγρότες του «Κανονικού» Καθεστώτος. Καθώς η πλειονότητα των Αγροτών μετατάχθηκε εφέτος στο «Κανονικό» Καθεστώς, θα πρέπει να συνηθίσει στην ιδέα, ότι είναι πιθανόν να πληρώσει Φ.Π.Α αντί να εισπράξει . Θυμίζουμε ότι στο «Ειδικό» Καθεστώς, υπάρχει μόνο επιστροφή Φ.Π.Α .
(3) Υπολογίστε το ύψος των τεκμηρίων των Αγροτών και την δυνατότητα κάλυψης από « μη αναλωθέν εισόδημα» ή άλλες περιπτώσεις. Επισημάνουμε ότι, ένας Αγρότης (έγγαμος) με κύρια κατοικία ( μονοκατοικία) εμβαδού από 80 έως 110 τ.μ ) και με Ε.Ι.Χ ( 1200 έως 1600 κ.ε ), θα έχει τεκμήριο το οποίο θα κυμαίνεται από 10.340,00 έως 15.080,00 ευρώ. Επίσης θυμίζω ότι, φορολογείται με συντελεστή 13% η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος, εφόσον ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από ατομική αγροτική επιχείρηση ή εφόσον το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων του προκύπτει από ατομική αγροτική επιχείρηση. ( Η διάταξη αυτή βρίσκεται στο υπό ψήφιση «μίνι» Φορολογικό Νομοσχέδιο ).
(
4) Σημαντικό στοιχείο για να δείτε που βρισκόσαστε είναι : Η δήλωση «ΕΝΙΑΙΑ ΔΗΛΩΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ / ΕΚΤΡΟΦΗΣ» και οι «Βεβαιώσεις ενισχύσεων» που με το αντίστοιχο κωδικό του Αγρότη, μπορεί να τις δείτε ηλεκτρονικά, από το πληροφοριακό σύστημα του «Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.» ( Ιστοσελίδα : www.opekepe.gr) . Στην δήλωση αυτή, μπορείτε να δείτε τις δηλούμενες από τον αγρότη καλλιέργειες, το «ασφαλιζόμενο ποσό», το οποίο παραπέμπει στο προσδοκώμενο ανά καλλιέργεια ύψος εσόδων του αγρότη. Επίσης δείτε την συνάφεια των στοιχείων της «ΕΝΙΑΙΑ ΔΗΛΩΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ / ΕΚΤΡΟΦΗΣ», με τις καλλιεργούμενες εκτάσεις που έχουν δηλωθεί στο Ε9 και αυτές που προκύπτουν από τα Μισθωτήρια.
(
5) Μπορείτε να κάνετε και τώρα δήλωση ( με το ανάλογο πρόστιμο ) ή τροποποιητική της αρχικής «δήλωσης μετάταξης » (Ν. 2859/2000 Φ.Π.Α, Άρθρο 41. Ειδικό καθεστώς αγροτών, παρ. 7), ώστε να διορθωθούν τυχόν ελλειπή στοιχεία και να αυξηθεί το ποσό Φ.Π.Α, που προκύπτει από την «μετάταξη» .
(6) Ζητήστε την δήλωση «ΦΠΆ ‐ Φ6 TAXIS «Αίτηση και Αναλυτική Κατάσταση Δικαιολογητικών» ( χρήσης 2013 ), στην οποία αναγράφονται τα ακαθάριστα έσοδα για να δείτε αφενός τα (λογιστικά όχι τεκμαρτά ) έσοδα του αγρότη της προηγούμενης χρήσης και αφετέρου αν υπάρχουν περιπτώσεις όπου Αγρότες που δηλώνουν έσοδα μεγαλύτερα από 15.000 ευρώ ( όριο μετάταξης στο κανονικό καθεστώς ) , δεν έχουν κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για την μετάταξη στο «Κανονικό Καθεστώς» και παραμένουν λανθασμένα στο Ειδικό Καθεστώς. Θυμίζω επίσης τις εξής εξαιρέσεις : « Όσοι αγρότες πληρούν ένα από τα κριτήρια αυτά και δεν ασκήσουν την επόμενη διαχειριστική περίοδο την αγροτική τους εκμετάλλευση ούτε δικαιούνται να λάβουν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης, δεν υποχρεούνται σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων. … Επί μεταβίβασης δε, των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, η υποχρέωση για τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων καταλαμβάνει τους αγρότες με εναπομείναντα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης πάνω από το προβλεπόμενο όριο (5.000 ευρώ και άνω)» (ΠΟΛ.1055/17.2.2014).
(7) Μη ξεχνάμε ότι : Ο αγρότης , είναι υπόχρεος και σε υποβολή δήλωσης Παρακρατούμενων Φόρων, όλων των ειδών (εφόσον φυσικά συντρέχει περίπτωση), όπως όλοι όσοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα .
Μάλλον λοιπόν, είναι η πιο κατάλληλη εποχή να καλέσετε τους αγρότες – πελάτες σας, για έναν πρώτο υπολογισμό των φόρων που προκύπτουν, για μια ενημέρωση των κανόνων που ισχύουν στο νέο καθεστώς της φορολογίας των αγροτών και των πολλών και χρονοβόρων λογιστικών εργασιών που πρέπει να γίνουν, σε σχέση με το «απλοποιημένο» φορολογικό καθεστώς που ίσχυε για αυτούς έως τις 31/12/2013. Επίσης εξηγείστε τους ότι το ισχύον σύστημα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων, δεν επιτρέπει λάθη και παραλήψεις . Αυτό λοιπόν, που ψευδεπίγραφα αναφερόταν, ως « μη υποχρέωση τήρησης βιβλίων», στην πραγματικότητα έχει πολύ λογιστική δουλειά. 3. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ – ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ.
Ο τρόπος φορολόγησης των αγροτικών επιδοτήσεων και αποζημιώσεων αποτελεί «φλέγον θέμα» , λόγω του μεγάλου ύψους αυτών σε αρκετές περιπτώσεις. Υπάρχει αρκετή σύγχυση εξαιτίας του φορολογικού χειρισμού των επιδοτήσεων μέχρι την 31/12/2013 και εξαιτίας φημών περί «ανεπίσημων » διαβεβαιώσεων, για μη φορολόγηση των αγροτικών επιδοτήσεων.
Καταρχήν για την κατανόηση του θέματος παραθέτω ορισμένες για το αποφάσεις, που αφορούσαν το φορολογικό καθεστώς που ίσχυε έως 31/12/2013 :
(1) Αριθ. πρωτ.: άρθρου 42 του ν.2238/1994. Για το χρονικό διάστημα πριν την 01.01.2011, για όσους φορολογούνται με την αντικειμενική μέθοδο, οι κάθε είδους αγροτικές ενισχύσεις, επιδοτήσεις ή αποζημιώσεις επί της παραγωγής αναγράφονται στους κωδικούς 659 – 660 του πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, προκειμένου να καλύψουν τεκμαρτές δαπάνες ενώ οι αγροτικές ενισχύσεις που δεν συνδέονται με την παραγωγή γράφονται στους κωδικούς 477-478 του ίδιου πίνακα (σχετ. 1032226/542/Α0012/10.04.2009 και Δ12 1115686 ΕΞ2009/09.12.2010 έγγραφα). 2. Ωστόσο σύμφωνα με την διαταγή ΠΟΛ.1079/12.4.2011, από 01.01.2011 όλες οι αγροτικές ενισχύσεις (επιδοτήσεις, αποζημιώσεις, ενισχύσεις κλπ), είτε είναι συνδεδεμένες με την παραγωγή είτε όχι, δεν θα λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό των τεκμηρίων. ….»
(2) ΠΟΛ.1079/12.4.2011 Έγκριση πινάκων γεωργικού εισοδήματος και ενοικίων γεωργικής γης για το οικονομικό έτος 2011 (χρήση 2010) «…7. Τέλος, κατά τον προσδιορισμό των εν λόγω τιμών των γεωργικών προϊόντων με την αντικειμενική μέθοδο έχουν ληφθεί υπόψη και τα ποσά όλων των αγροτικών ενισχύσεων (επιδοτήσεις, αποζημιώσεις, ενισχύσεις κλπ). Από 01.01.2011 οι επιδοτήσεις αυτές, είτε είναι συνδεδεμένες με την παραγωγή είτε όχι, δεν θα λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό των τεκμηρίων….»
(3) Αριθ. πρωτ.: 1086295/Δ12/30.6.2010 « Απαντώντας στην από 21.5.2010 αίτησή σας αναφορικά με το παραπάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:….. 2. Με την υπ’ αριθ. 1144442/2583/Α0012/ ΠΟΛ.1289/27.12.1994 εγκύκλιο, με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του Ν.2214/1994, διευκρινίστηκε ότι στο καθαρό γεωργικό εισόδημα που προσδιορίζεται με την αντικειμενική μέθοδο έχει συνυπολογισθεί κάθε μορφής επιδότηση ή άλλη ενίσχυση, εμφανής ή αφανής και κατά συνέπεια τα ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων που εισπράττουν όσοι ασκούν γεωργική δραστηριότητα, δεν προστίθενται στο γινόμενο που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των στρεμμάτων κ.λπ. με το καθαρό ποσό εισοδήματος ανά στρέμμα κ.λπ. Συνεπώς τα ποσά των παραπάνω επιδοτήσεων ή αποζημιώσεων δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη για μείωση της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης δεδομένου ότι έχουν ήδη υπολογισθεί στο καθαρό γεωργικό εισόδημα που υπολογίζεται με την αντικειμενική μέθοδο (σχετ. το υπ’ αριθ. 1085810/2035/Α0012/22.9.1995 έγγραφό μας).»
(4) ΠΟΛ.1118/8.4.1996. « 1. ….. Με τη νέα διάταξη στους φορολογούμενους εκείνους που αποκτούν γεωργικό εισόδημα είτε είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, είτε όχι και δεν τηρούν βιβλία του Κ.Β.Σ. αλλά διαθέτουν μόνο στοιχεία (τιμολόγια πωλήσεων, εκκαθαρίσεις κ.τ.λ.) τους παρέχεται πλέον η ευχέρεια να προσδιορίσουν, όταν το επιθυμούν, και να δηλώσουν καθαρό γεωργικό εισόδημα, εκτός από αυτό που προσδιορίζεται με την αντικειμενική μέθοδο και αυτό που προκύπτει με βάση τα στοιχεία που κατέχουν ή με βάση την αξία της παραγωγής τους. Τούτο, για λόγους που κρίνουν απαραίτητο οι υπόχρεοι αυτοί, όπως π.χ. λήψη από την αρμόδια ΔΟΥ πιστοποιητικού για το ύψος των ακαθάριστων εσόδων τους από την εμπορία των προϊόντων τους, σε περίπτωση που θα χρειασθούν αυτά για την έκδοση άδειας επαγγελματικού φορτηγού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης, όπως επίσης σε περίπτωση που το πραγματικό καθαρό γεωργικό τους εισόδημα είναι μεγαλύτερο από αυτό που προσδιορίζεται με την αντικειμενική μέθοδο για να το χρησιμοποιήσουν για την κάλυψη τεκμαρτών ή πραγματικών δαπανών διαβίωσης κατά την κρινόμενη ή και σε μελλοντικές χρήσεις, ομοίως σε περίπτωση ενδεχόμενης αμφισβήτησης για λόγους ανώτερης βίας του προσδιοριζόμενου με την αντικειμενική μέθοδο καθαρού γεωργικού εισοδήματος κ.τ.λ. 2. ……. Για την εξεύρεση της αξίας της παραγωγής όταν δεν υπάρχουν στοιχεία (τιμολόγια, εκκαθαρίσεις κ.τ.λ.) όπως π.χ. στην περίπτωση διάθεσης της παραγωγής λιανικώς έξω από τον αγρό, ιδιοκατανάλωση, μη διάθεση της παραγωγής κ.τ.λ., ο όγκος της παραγωγής αποτιμάται σε αξία με βάση τη μέση τιμή χονδρικής πώλησής τους κατά το χρόνο και στον τόπο της παραγωγής, ανεξάρτητα αν η παραγωγή αυτή πωλήθηκε ή όχι. Επί της προσδιοριζόμενης με τον παραπάνω τρόπο αξίας παραγωγής προστίθενται τυχόν ποσά επιδοτήσεων και το διαμορφούμενο συνολικό ποσό αποτελεί το ακαθάριστο εισόδημα της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης επί του οποίου εφαρμόζεται ο προβλεπόμενος συντελεστής καθαρού κέρδους, προκειμένου να προσδιοριστεί το καθαρό εισόδημα. …. »
(
5) ΠΟΛ.1110/7.4.1995. Φορολογία γεωργικού εισοδήματος. «Σχετικά με το παραπάνω θέμα και για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων για τη φορολογία του γεωργικού εισοδήματος, σας παρέχουμε τις ακόλουθες διευκρινίσεις: ……… 11. Επιδοτήσεις. Σημειώνεται και πάλι ότι, οι κάθε είδους επιδοτήσεις έχουν συμπεριληφθεί στα ποσά του καθαρού γεωργικού εισοδήματος των πινάκων που κοινοποιήθηκαν με την ΠΟΛ.1079/21.3.1995 και κατά συνέπεια δεν τίθεται θέμα φορολόγησής τους με την αναγραφή τους στους οικείους κωδικούς 473-474 του πίνακα 9 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Διευκρινίζεται ότι για την απόδειξη των καταβληθέντων ποσών επιδοτήσεων κ.λπ. θα συνυποβάλλεται σχετική βεβαίωση των αρμοδίων υπηρεσιών. Εξαιρετικά, για την χρήση 1994 αντί βεβαιώσεως μπορεί να υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986………..»
(6) ΠΟΛ.1270/21.11.1994. Καθαρό γεωργικό εισόδημα και συντελεστές προσδιορισμού του. «… 6. Τρόπος Υπολογισμού του Καθαρού Γεωργικού Εισοδήματος. Η μέθοδος υπολογισμού του καθαρού γεωργικού εισοδήματος είναι η ακόλουθη: Από το σύνολο της ακαθάριστης προσόδου αφαιρούνται οι χρηματικές δαπάνες της γεωργικής εκμετάλλευσης. Στην ακαθάριστη πρόσοδο περιλαμβάνονται: α) οι εισπράξεις από τη διάθεση πάσης φύσεως γεωργικών προϊόντων με τρίτους, επιδοτήσεις και αποζημιώσεις παραγωγής, β) η αξία των από τον παραγωγό και την οικογένειά του καταναλωθέντων γεωργικών προϊόντων, γ) η ετήσια αυξομείωση της καθαρής περιουσίας της γεωργικής εκμετάλλευσης. Στις χρηματικές δαπάνες περιλαμβάνονται οι ακόλουθες καταβαλλόμενες ή αποτιμημένες σε χρήμα δαπάνες σε τρίτους, για την παραγωγή των προϊόντων, οι οποίες συνιστούν το κόστος χρησιμοποίησης των συντελεστών παραγωγής που δεν ανήκουν στον παραγωγό: α) το καταβαλλόμενο ενοίκιο σε τρίτους για την ενοικίαση γεωργικών εκτάσεων, β) η αμοιβή της ξένης εργασίας, γ) η αξία των αναλώσιμων υλικών και εφοδίων (λιπάσματα, φάρμακα, καύσιμα, ζωοτροφές κ.τ.λ.), δ) οι καταβαλλόμενοι τόκοι, ε) οι αποσβέσεις κεφαλαίων, στ) η αμοιβή υπηρεσιών τρίτων (τέλη, ασφάλιστρα), ζ) λοιπές σχετικές δαπάνες που αναφέρονται σε τρίτους. …….»
Από την μελέτη των ανωτέρω προκύπτει ότι : Οι αγροτικές επιδοτήσεις , περιλαμβάνονταν στο φορολογητέο εισόδημα, όχι όμως αυτοτελώς αλλά μέσω της διαδικασίας του προσδιορισμού του «τεκμαρτού» καθαρού γεωργικού εισοδήματος και για τον λόγο αυτό δεν λαμβάνονταν ( όλες από 1/1/2011 ), υπόψη για την κάλυψη των «τεκμηρίων» . Υπενθυμίζω επίσης ότι, οι επιδοτήσεις για όλες τις επιχειρήσεις λαμβάνονταν υπόψη στα φορολογητέα έσοδα. (Ειδικά, οι επιδοτήσεις που σχετίζονται με επενδύσεις ( αγορά γεωργικών μηχανημάτων, ανέγερσης γεωργικών κτιρίων κ.λπ.), δεν θεωρούνται ακαθάριστα έσοδα και αποτελούν μειωτικό στοιχείο του κόστους ). Επίσης σημειώνω ότι με την ΠΟΛ.1079/19.3.2014, δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινήσεις: «7. Διευκρινίζεται ότι για την είσπραξη των δικαιωμάτων της ενιαίας ενίσχυσης, επιδοτήσεων, άλλων οικονομικών ενισχύσεων, αποζημιώσεων κλπ., δεν εκδίδεται φορολογικό στοιχείο από τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος. Αντίθετα οι αγρότες που εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., υποχρεούνται για τις εν λόγω εισπράξεις να εκδώσουν αθεώρητο τιμολόγιο, κατά το χρόνο είσπραξης ή της πίστωσης του λογαριασμού τους, εφόσον έλαβαν γνώση της πίστωσης αυτής, το οποίο και καταχωρούν στα βιβλία τους (εφόσον ενημερώνουν βιβλίο εσόδων –εξόδων κατά τα προαναφερόμενα)».
Στο νέο φορολογικό καθεστώς , το οποίο ισχύει από 1/1/2014, προβλέπονται για όλες τις επιχειρήσεις τα εξής : Άρθρο 21 του Ν. 4172/2013. Κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα : « 1. Ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα θεωρείται το σύνολο των εσόδων από τις επιχειρηματικές συναλλαγές μετά την αφαίρεση των επιχειρηματικών δαπανών, των αποσβέσεων και των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις. Στα έσοδα από τις επιχειρηματικές συναλλαγές περιλαμβάνονται και τα έσοδα από την πώληση των στοιχείων του ενεργητικού της επιχείρησης, καθώς και το προϊόν της εκκαθάρισής της, όπως αυτά προκύπτουν στη διάρκεια του φορολογικού έτους. Ειδικά, για τον προσδιορισμό του εισοδήματος από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα στα έσοδα από επιχειρηματικές συναλλαγές περιλαμβάνονται τα έσοδα από την παραγωγή γεωργικών, πτηνοτροφικών, κτηνοτροφικών, δασοκομικών, υλοτομικών και αλιευτικών προϊόντων.». Επίσης η σχετική αιτιολογική του Νόμου αναφέρει ότι : «Με την παράγραφο 1 του άρθρου 21 ορίζεται η έννοια του φορολογητέου κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα ως το σύνολο των εσόδων από επιχειρηματικές συναλλαγές μετά την αφαίρεση επιχειρηματικών δαπανών, αποσβέσεων και επισφαλών απαιτήσεων. Ειδικά για την αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, δεδομένου του διαφορετικού συντελεστή φορολόγησης της ατομικής αγροτικής επιχείρησης, γίνεται ιδιαίτερη μνεία στα έσοδα που περιλαμβάνονται στην έννοια του εισοδήματος αυτού και αυτά είναι αποκλειστικά τα έσοδα από την παραγωγή γεωργικών, κτηνοτροφικών, δασοκομικών, υλοτομικών και αλιευτικών προϊόντων». Επίσης με την ΠΟΛ.1078/17.3.2014 «Οδηγίες για την υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, για διασταύρωση πληροφοριών, από 1.1.2014», προβλέπεται ότι : «1.2. Συναλλαγές που περιλαμβάνονται. …Τα τιμολόγια, «χρεωστικά» ή πιστωτικά, για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών, μεμονωμένων ή επαναλαμβανόμενων, την είσπραξη επιδοτήσεων, οικονομικών ενισχύσεων, αποζημιώσεων, επιστροφών τόκων, εισφορών και άλλων ανόργανων εσόδων, την αγορά αγροτικών προϊόντων, από αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. (παράγραφοι 1, 2, 3, 4 και 6 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ.)».
Από τα ανωτέρω λοιπόν προκύπτει ότι, δεν προβλέπεται ιδιαίτερη μεταχείριση ( εξαίρεση ), σε σχέση με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, για τις επιδοτήσεις που λαμβάνουν οι Αγρότες.
Τέλος σημειώνω ότι : Ο κος Θεοχάρης ( τότε Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων ), είχε διευκρινίσει στη συνάντηση που είχε με βουλευτές της Ν.Δ (18/2/2014),για θέματα σχετικά με την φορολογία των αγροτών ότι : «11) Σχετικά με την πρόταση να μην φορολογούνται οι κοινοτικές ενισχύσεις ο κ. Θεοχάρης τόνισε ότι αυτό μπορεί να γίνει μέχρι ενός ύψους 50.000 ευρώ αλλά γενικότερα είναι θέμα πολιτικής βούλησης. … » . ( Σημείωση το αίτημα των βουλευτών ήταν : «11) Να μην συνυπολογίζονται οι ενισχύσεις στο υπό φορολόγηση εισόδημα ») .
Άρα αν δεν υπάρξει σχετική Νομοθετική τροποποίηση , οι επιδοτήσεις φορολογούνται. Τα επιπλέον ερωτήματα, όμως που μπαίνουν είναι :
(1) Θα φορολογούνται αυτές που αφορούν την χρήση, ή αυτές που εισπράχθηκαν στην χρήση ; Σημειώνω ότι με την ΠΟΛ.1079/19.3.2014, παρ. 7. για το θέμα αυτό δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινήσεις : « Διευκρινίζεται ότι για την είσπραξη των δικαιωμάτων της ενιαίας ενίσχυσης, επιδοτήσεων, άλλων οικονομικών ενισχύσεων, αποζημιώσεων κλπ., δεν εκδίδεται φορολογικό στοιχείο από τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος. Αντίθετα οι αγρότες που εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., υποχρεούνται για τις εν λόγω εισπράξεις να εκδώσουν αθεώρητο τιμολόγιο, κατά το χρόνο είσπραξης ή της πίστωσης του λογαριασμού τους, εφόσον έλαβαν γνώση της πίστωσης αυτής, το οποίο και καταχωρούν στα βιβλία τους (εφόσον ενημερώνουν βιβλίο εσόδων –εξόδων κατά τα προαναφερόμενα).»
(2) «Λογικά», δεν πρέπει να φορολογηθούν σε κάθε περίπτωση οι επιδοτήσεις, που αφορούν την χρήση 2013 και προηγούμενες , οι οποίες λήφθηκαν ή θα ληφθούν στην χρήση 2014 και επόμενες. Επειδή όπως αναλύω και ανωτέρω στον τεκμαρτό υπολογισμό προσδιορισμού του αγροτικού εισοδήματος λαμβάνονται υπόψη και οι επιδοτήσεις. Είναι πιθανόν οι εξελίξεις στο θέμα της φορολόγησης των αγροτικών επιδοτήσεων να αποτελέσουν την θρυαλλίδα ( αρχαία λέξη θρυαλλίς «φυτό που χρησίμευε για φιτίλι» < θρύον «καλάμι, βούρλο» + -αλλίς = φιτίλι – αφορμή), των εξελίξεων . 4. ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΤΩΝ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ
Το συντομότερο δυνατόν ( ουσιαστικές προθεσμίες ), πρέπει να γίνουν οι ενέργειες που αναφέρονται στο κεφάλαιο «2. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ «ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ» ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ». Οι τυπικές προθεσμίες, έχουν ως εξής :
Έως 10.1.2015 Δήλωση μεταβολών για μετάταξη από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α ή αντίστροφα (βάσει ορίων χρήσης 2014).
(Δηλαδή εάν κατά τη χρήση 2014 ο αγρότης δεν έχει υπερβεί τα όρια που τίθενται, μπορεί να ενταχθεί από 1.1.2015 στο ειδικό καθεστώς. Εννοείται ότι εάν, παρότι δεν έχει υποχρέωση, παραμείνει στο κανονικό καθεστώς, μπορεί να μεταταγεί στο ειδικό καθεστώς σε οποιαδήποτε επόμενη διαχειριστική περίοδο, με την προϋπόθεση βέβαια της πλήρωσης των κριτηρίων που τίθενται.)
Έως 30 .01.2015 Υποβολής Ετήσιας δήλωσης Φ.Π.Α (Έτους 2014 (Ιανουάριος – Δεκέμβριος))
( Μη ξεχάσετε να αναγράψετε στο «Λοιπά προστιθέμενα ποσά» της ετήσιας περιοδικής δήλωσης, το ποσό του Φ.Π.Α το οποίο προκύπτει από την «Δήλωση αποθεμάτων μετάταξης» .» . Οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες και οι δηλώσεις Intrastat (αφορά «ειδικές» δηλώσεις σε περιπτώσεις ενδοκοινοτικών συναλλαγών), υποβάλλονται στις προθεσμίες που προβλέπονται, και για τις άλλες επιχειρήσεις και όχι ετησίως.(ΠΟΛ.1116/24.4.2014 )).
Έως 02 .02.2015 Υποβολής καταστάσεων πελατών (Όλα τα τρίμηνα του 2014) Έως 02 .02.2015 Υποβολής καταστάσεων προμηθευτών (Ετήσιες 2014 (Ιανουάριος – Δεκέμβριος)
(Για τη διόρθωση των αποκλίσεων στα υποβληθέντα στοιχεία προμηθευτών, μπορεί να υποβάλλεται τροποποιητική δήλωση μέχρι το τέλος του Μαρτίου του επόμενου ημερολογιακού έτους που αφορούν.)
Έως 30.04.2015 Υποβολής δήλωσης Φορολογίας εισοδήματος.(Έτους 2014).
5. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΑΓΡΟΤΩΝ
Καταρχήν θέλω να ευχαριστήσω τον Σύλλογο Αδειούχων Λογιστών Φοροτεχνικών Ν. Χανίων και το Περιφερειακό τμήμα Θράκης του Ο.Ε.Ε , για την φιλοξενία τους, στα σεμινάρια της 22/10/2014 και 25/10/2014 που έγιναν σε Χανιά και Ορεστιάδα αντίστοιχα. Επίσης να ευχαριστήσω και τους Λογιστές του Άργους, της Λάρισας και της Κατερίνης, που μέσα από την ενεργή συμμετοχή τους, στα αντίστοιχα σεμινάρια, μου έδωσαν την δυνατότητα να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου.
Παρακάτω παραθέτω ορισμένα ειδικά θέματα της Φορολογία των αγροτών, που προέκυψαν μέσα από τις ερωτήσεις και τον προβληματισμό των σεμιναρίων αυτών.
5.1 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΗΣ ΘΕΡΙΖΟΑΛΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ.
Εκμεταλλευτής θεριζοαλωνιστικής μηχανής για συλλογή αγροτικών προϊόντων (αλώνισμα) από αγρότη του κανονικού καθεστώτος, συμφωνεί η αμοιβή του να του καταβληθεί σε είδος. ( π.χ. γίνεται συλλογή 10.000 κιλών σίτου και συμφωνείται η αμοιβή του θεριζοαλωνιστή (αλωνιστικό δικαίωμα) να είναι 10% επί των κιλών που συλλέχθηκαν δηλαδή 1.000 κιλά σίτου.
Ερωτήσεις :
1. Ο εκμεταλλευτής της θεριζοαλωνιστικής μηχανής : α. Τι στοιχεία θα εκδώσει και πως θα απεικονίσει την παραπάνω συναλλαγή στα εκδοθέντα στοιχεία; Απάντηση : Θα εκδώσει Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών. Η αξία που θα αναγραφεί σ΄ αυτό θα υπολογιστεί ως εξής : ποσότητα αλωνιστικού δικαιώματος ( 1.000 κιλά ) επί κανονική αξία ( έστω 0,20 ανά κιλό ) = 200,00 ευρώ. Σχετικά με το τι θεωρείται «κανονική αξία», προβλέπει η παρ. 2γ του άρθρου 19. « Φορολογητέα αξία στην παράδοση αγαθών, στην ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών» : … γ) για την παροχή υπηρεσιών, που προβλέπει η διάταξη της περίπτωσης γ του άρθρου 9, για την ανταλλαγή αγαθών, καθώς και για κάθε περίπτωση που η αντιπαροχή δεν συνίσταται σε χρήμα, η κανονική αξία τους. Ως «κανονική αξία» θεωρείται το συνολικό ποσό το οποίο αυτός που αποκτά αγαθά ή λαμβάνει υπηρεσίες, ευρισκόμενος στο ίδιο στάδιο εμπορίας με το στάδιο κατά το οποίο πραγματοποιείται η παράδοση των αγαθών ή η παροχή των υπηρεσιών, θα έπρεπε να καταβάλει κατά το χρόνο της εν λόγω παράδοσης ή παροχής σε ανεξάρτητο προμηθευτή αγαθού ή πάροχο υπηρεσίας στο εσωτερικό της χώρας, υπό συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού, προκειμένου να αποκτήσει το εν λόγω αγαθό ή την υπηρεσία. Εάν δεν μπορεί να διαπιστωθεί ανάλογη παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, η «κανονική αξία» δεν μπορεί να είναι κατώτερη της τιμής της αγοράς των αγαθών αυτών ή παρόμοιων αγαθών ή ελλείψει τιμής αγοράς, του κόστους των αγαθών κατά το χρόνο της παράδοσης και προκειμένου περί υπηρεσιών, από το συνολικό κόστος που συνεπάγεται για τον υποκείμενο στο φόρο η παροχή των υπηρεσιών.
Επίσης για την αξία της ποσότητας του σίτου που έλαβε ως είδος ο εκμεταλλευτής της θεριζοαλωνιστικής μηχανής, θα πρέπει να λάβει από τον αγρότη του κανονικού καθεστώτος ένα «Τιμολόγιο πώλησης», με το οποίο θα τιμολογείται η ποσότητα που έλαβε και στο οποίο θα αναγράφονται : Ποσότητα και αξία ( δηλ. 1.000Χ0,20 = 200 ευρώ ) και στο οποίο θα υπολογιστεί Φ.Π.Α 13% ( 200Χ13% ) = 26,00.
Ο λόγος για τον οποίο πρέπει να εκδοθεί το «Τιμολόγιο πώλησης», από τον Αγρότη είναι ότι :
( α) Λόγω των διατάξεων του Φ.Π.Α . Στην ερμηνευτική Π.4336/3162/Εγκ.10/10.7.1987 «Για την εφαρμογή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και άλλες διατάξεις», προβλέπονται τα εξής : 55. ….. Με τη διάταξη αυτή καλύπτονται ορισμένες πολύ περιορισμένες περιπτώσεις παράδοσης αγαθών όπως π.χ. του αγρότη που διατηρεί και κατάστημα πώλησης των προϊόντων του (παραδόσεις από την αγροτική εκμετάλλευση προς την εμπορική) και κυρίως διάφορες ανταλλαγές υπηρεσιών. Παράδειγμα: Ο Θ που εκμεταλλεύεται επιχείρηση εστιατορίου αναθέτει στον Κ, υδραυλικό, τη συντήρηση της εγκατάστασης κεντρικής θέρμανσης του εστιατορίου του. Συμφωνείται περαιτέρω, αντί αμοιβής σε χρήμα, να γευματίζει ο Κ στο εστιατόριο του Θ για δέκα ημέρες. Πρόκειται για ανταλλαγή υπηρεσιών. Επειδή τόσο ο Θ όσο και ο Κ τυγχάνουν υποκείμενοι στο φόρο που ενεργούν στα πλαίσια της οικονομικής δραστηριότητάς τους και οι δύο υπηρεσίες συνιστούν φορολογητέες πράξεις για κάθε μία από τις οποίες ως φορολογητέα αξία λαμβάνεται η κανονική αξία.
(β) Η ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών θεωρείται διπλή πώληση και συνεπώς καθένας από τους συμβαλλομένους θεωρείται, για το παρεχόμενο απ’ αυτόν αγαθό/παροχή υπηρεσιών ως πωλητής και για το λαμβανόμενο απ’ αυτόν αγαθό/παροχή υπηρεσιών ως αγοραστής. Άρα πρέπει να εκδίδονται εκατέρωθεν τιμολόγια. Συγκεκριμένα η θέση της Φορολογικής Διοίκησης στο θέμα της ανταλλαγής έχει ως εξής : «….1. Με τις διατάξεις του άρθρου 573 του Α.Κ. ορίζεται ότι «Στην ανταλλαγή εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την πώληση. Ο καθένας από τους συμβαλλόμενους κρίνεται ως πωλητής για την παροχή που τον βαρύνει και ως αγοραστής για την παροχή που απαιτεί». 2. Εξάλλου, σύμφωνα με την παρ.12.2.1. (περ.γ’) της ερμηνευτικής εγκυκλίου του Κ.Β.Σ. 3/24.11.1992, η ανταλλαγή αγαθών θεωρείται διπλή πώληση και συνεπώς ο καθένας από τους συμβαλλόμενους θεωρείται, για το παρεχόμενο από αυτόν αγαθό ως πωλητής και για το λαμβανόμενο απ’ αυτόν ως αγοραστής. Άρα πρέπει να εκδίδονται εκατέρωθεν τιμολόγια. Τα προαναφερόμενα ισχύουν αναλόγως και στην περίπτωση ανταλλαγής αγαθών με υπηρεσίες.» ( Απόφαση 114033/626/0015/17.11.2008, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 15η ΒΙΒΛΙΩΝ και ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ )
Σημειώνεται ότι και η απόφαση : 1063464/493/0015/8.8.2006 Έκδοση Α.Π.Υ. από εκμεταλλευτή θεριζοαλωνιστικής μηχανής για την αμοιβή του που καταβάλλεται σε είδος, θεωρεί ότι : «1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 (παρ. 2) του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992) ο εκμεταλλευτής γεωργικών μηχανημάτων ή ελαιουργείου ή αλευρόμυλου ή εργοστασίου αποφλοίωσης ρυζιού, εκδίδει, σε κάθε περίπτωση απόδειξη παροχής υπηρεσιών στην οποία αναγράφει και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη, όταν δε η αμοιβή του καταβάλλεται σε είδος στην απόδειξη αυτή αναγράφει το είδος, την ποσότητα και την αξία του στην τρέχουσα τιμή. 2. Ενόψει των προαναφερομένων, εφόσον ο εκμεταλλευτής του θεριζοαλωνιστικού μηχανήματος εισπράττει από τους αγρότες – παραγωγούς την αμοιβή του σε είδος, για την παροχή υπηρεσιών προς αυτούς, θεωρείται ότι προβαίνει σε ανταλλαγή υπηρεσιών με αγαθά. Συγκεκριμένα, προσφέρει υπηρεσίες στον αγρότη, για την αμοιβή των οποίων υποχρεούται στην έκδοση απόδειξης παροχής υπηρεσιών και ταυτόχρονα θεωρείται αγοραστής για τη λαμβανόμενη, ως αμοιβή, από αυτόν, ποσότητα αγροτικού προϊόντος. Για την ανωτέρω συναλλαγή, όπως έχει γίνει δεκτό από τη Διοίκηση (εγγρ. 1060080/71/0015/19.5.1995), είναι δυνατή η απεικόνιση, τόσο της παρεχόμενης υπηρεσίας, όσο και της αγοράς του προϊόντος, σ’ ένα στοιχείο δηλαδή στην Α.Π.Υ. που εκδίδεται σύμφωνα με τα προαναφερόμενα στην παράγραφο 1 του παρόντος και κατά συνέπεια δεν εκδίδεται και Τιμολόγιο Αγοράς.»
Επισημαίνεται ότι η δυνατότητα απεικόνισης και των δύο πράξεων γίνεται καθώς πρόκειται για «Τιμολόγιο Αγοράς», στο οποίο δεν λογίζεται Φ.Π.Α.
β. Θα χρεώσει Φ.Π.Α στα στοιχεία που θα εκδώσει και με τι συντελεστή;
Θα χρεώσει Φ.Π.Α με ( μειωμένο ) συντελεστή 13%, επειδή σύμφωνα με το άρθρο 68. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ (δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 21), προβλέπεται η υπαγωγή στον μειωμένο συντελεστή και : «Β. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ . 4.Η παροχή υπηρεσιών για τη γεωργική παραγωγή ». Δηλαδή θα υπολογιστεί Φ.Π.Α 13% ( 200 Χ 13% ) = 26,00.
γ. Πως θα απεικονίσει την παραπάνω συναλλαγή στο βιβλίο εσόδων εξόδων;
Η συναλλαγή αυτή θα απεικονιστεί στα βιβλία του εκμεταλλευτή της θεριζοαλωνιστικής μηχανής ως εξής :
| ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ | ΕΣΟΔΑ | ΑΓΟΡΕΣ | Φ.Π.Α |
| Τ.Π.Υ (Υπηρεσίες σε αγρότη ) | 200,00 | 26,00 | |
| ΤΙΜ. ( Από αγρότη) | 200,00 | -26,00 | |
| ΣΥΝΟΛΑ | 200,00 | 200,00 | 0,00 |
| ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ | |||
| α. Έσοδα | 200,00 | ||
| β. Κόστος | Ποσότητα | Αξία | |
| Αγορές | 1.000,00 | 200,00 | |
| Μείον : Τελικό απόθεμα | 1.000,00 | -200,00 | |
| Σύνολο | 0,00 | ||
| Άρα : Φορολογητέο αποτέλεσμα ( Κέδρος ) | 200,00 | ||
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το αποτέλεσμα του αγρότη του κανονικού καθεστώτος, από την συγκεκριμένη πράξη είναι ίδιο με αυτό που θα λάμβανε αν η παροχή δεν γινόταν σε είδος.
2. Ο αγρότης του κανονικού καθεστώτος :
α. Με τι παραστατικά θα απεικονίσει την παραπάνω συναλλαγή και το ΦΠΑ στο βιβλίο εσόδων εξόδων του;
| ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ | ΕΣΟΔΑ | ΕΞΟΔΑ | Φ.Π.Α |
| Τ.Π.Υ ( Υπηρεσίες από θεριζ/στή ) | 200,00 | -26,00 | |
| ΤΙΜ. ( Σε θεριζ/στή ) | 200,00 | 26,00 | |
| ΣΥΝΟΛΑ | 200,00 | 200,00 | 0,00 |
| ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ | |||
| α. Έσοδα | 200,00 | ||
| β. Κόστος πωληθέντων | Ποσότητα | Αξία | |
| Αρχικό απόθεμα | 10.000,00 | 2.000,00 | |
| Μείον : Τελικό απόθεμα | 9.000,00 | -1.800,00 | |
| Σύνολο | 200,00 | ||
| Έξοδα | 200,00 | ||
| Σύνολο κόστους και εξόδων | 400,00 | ||
| Άρα : Φορολογητέο αποτέλεσμα (ζημιά ) | -200,00 | ||
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το αποτέλεσμα του αγρότη του κανονικού καθεστώτος, από την συγκεκριμένη πράξη είναι ίδιο με αυτό που θα λάμβανε αν η παροχή δεν γινόταν σε είδος.
Αν στο ανωτέρω παράδειγμα η συναλλαγή του Εκμεταλλευτή της θεριζοαλωνιστικής μηχανής γινόταν με τους αγρότη του Ειδικού καθεστώτος, θα είχαμε τα εξής :
α) Όπως έχει γίνει δεκτό από τη Διοίκηση (εγγρ. 1060080/71/0015/19.5.1995), είναι δυνατή η απεικόνιση, τόσο της παρεχόμενης υπηρεσίας, όσο και της αγοράς του προϊόντος, σ’ ένα στοιχείο δηλαδή στην Α.Π.Υ. που εκδίδεται σύμφωνα με τα προαναφερόμενα στην παράγραφο 1 (ο εκμεταλλευτής γεωργικών μηχανημάτων ή ελαιουργείου ή αλευρόμυλου ή εργοστασίου αποφλοίωσης ρυζιού, εκδίδει, σε κάθε περίπτωση απόδειξη παροχής υπηρεσιών στην οποία αναγράφει και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη, όταν δε η αμοιβή του καταβάλλεται σε είδος στην απόδειξη αυτή αναγράφει το είδος, την ποσότητα και την αξία του στην τρέχουσα τιμή ) του παρόντος και κατά συνέπεια δεν εκδίδεται και Τιμολόγιο Αγοράς. (1063464/493/0015/8.8.2006. Έκδοση Α.Π.Υ. από εκμεταλλευτή θεριζοαλωνιστικής μηχανής για την αμοιβή του που καταβάλλεται σε είδος.)
β) Τα λογιστικά δεδομένα θα είχαν ως εξής :
1. Ο εκμεταλλευτής της θεριζοαλωνιστικής μηχανής :
| ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ | ΕΣΟΔΑ | ΑΓΟΡΕΣ | Φ.Π.Α |
| Τ.Π.Υ- ΤΙΜ. ΑΓΟΡΑΣ ( Υπηρεσίες σε αγρότη σε είδος ) | 200,00 | 200,00 | 26,00 |
| ΣΥΝΟΛΑ | 200,00 | 200,00 | 26,00 |
| ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ | |||
| α. Έσοδα | 200,00 | ||
| β. Κόστος | Ποσότητα | Αξία | |
| Αγορές | 1.000,00 | 200,00 | |
| Μείον : Τελικό απόθεμα | 1.000,00 | -200,00 | |
| Σύνολο | 0,00 | ||
| Άρα : Φορολογητέο αποτέλεσμα ( Κέδρος ) | 200,00 | ||
- Ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος :
| ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ | ΕΣΟΔΑ | ΕΞΟΔΑ | Φ.Π.Α |
| Τ.Π.Υ- ΤΙΜ. ΑΓΟΡΑΣ ( Υπηρεσίες από θεριζοαλωνιστή- Παροχή σε σε είδος ) | 200,00 | 200,00 | -26,00 |
| ΣΥΝΟΛΑ | 200,00 | 200,00 | -26,00 |
| ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ | |||
| α. Έσοδα | 200,00 | ||
| β. Κόστος πωληθέντων | Ποσότητα | Αξία | |
| Αρχικό απόθεμα | 10.000,00 | 2.000,00 | |
| Μείον : Τελικό απόθεμα | 9.000,00 | -1.800,00 | |
| Σύνολο | 200,00 | ||
| Έξοδα | 200,00 | ||
| Σύνολο κόστους και εξόδων | 400,00 | ||
| Άρα : Φορολογητέο αποτέλεσμα ( ζημιά ) | -200,00 | ||
5.2 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΗΣ ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟΥ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ.
1. Διακίνηση του ελαιόκαρπου από το χωράφι στο ελαιουργείο.
Δεν χρειάζεται να εκδοθεί στοιχείο διακίνησης, με σκοπό την επεξεργασία, φύλαξη και αποθήκευση. Ούτε από τους αγρότες του Κανονικού, ούτε από τους αγρότες του Ειδικού καθεστώτος . Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1023/20.1.2014, Εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ν. 4093/2012, υποπαράγραφος Ε1) από 1.1.2014, μετά τις τροποποιήσεις που επήλθαν με το άρθρο 51 του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α’), ισχύει ότι : « παρ. 8.7. Περιπτώσεις που δεν εκδίδεται έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων. Από τις διατάξεις της απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1286/31.12.2013, προκύπτει ότι δεν εκδίδεται το υπόψιν έγγραφο, σε κάθε άλλη περίπτωση, πλην της αποστολής, παράδοσης, παραλαβής, διακίνησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων.
Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω περιπτώσεις, για τις οποίες δεν εκδίδεται, υποχρεωτικά, το υπόψιν έγγραφο: -Διακίνηση αποθεμάτων για δοκιμή ή δειγματισμό. -Διακίνηση αγαθών μεταξύ εγκαταστάσεων (έδρα, υποκατάστημα, αποθήκη). -Διακίνηση δειγμάτων για δωρεάν διάθεση. -Αποστολή αποθεμάτων σε τρίτο με σκοπό την επεξεργασία, συναρμολόγηση, επισκευή κ.λπ.. -Διακίνηση – αποστολή αποθεμάτων με σκοπό την φύλαξη, αποθήκευση. -Διακίνηση αποθεμάτων για συμμετοχή και μόνο (όχι πώληση) σε έκθεση. -Διακίνηση αγαθών με σκοπό την απόρριψη, καταστροφή αυτών. -Διακίνηση παγίων, γενικώς. -Διακίνηση χρησιδανειζόμενων ή εκμισθούμενων κινητών πραγμάτων.
-Αυτοπαραδόσεις αγαθών. -Διακίνηση, αποστολή αγαθών από επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ψυγείων και αποθηκών. 8.8. Εξαιρέσεις – Λοιπές διευκρινίσεις. 1. Οι περιπτώσεις εξαιρέσεων – απαλλαγών από την έκδοση δελτίων αποστολής, εξακολουθούν να ισχύουν αναλόγως και μετά την 1.1.2014, και σχετικά με την υποχρέωση έκδοσης εγγράφου, επί αποστολής, παράδοσης, παραλαβής, διακίνησης αποθεμάτων, των οποίων εκκρεμεί η τιμολόγηση. Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω περιπτώσεις εξαιρέσεων: ……. – Οι διακινήσεις, από λιανοπωλητές, βιομηχανικών και βιοτεχνικών ειδών, που διαθέτουν τα εμπορεύματα τους αποκλειστικά τις κινητές λαϊκές αγορές, τα παζάρια και το πλανόδιο εμπόριο (πλανόδιοι πωλητές – κινητά καταστήματα), λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των υπόψη συναλλαγών, υπό την προϋπόθεση να φέρουν μαζί τους τα φορολογικά βιβλία και τα φορολογικά στοιχεία αγορών. Επισημαίνεται ότι, για τις διακινήσεις αγροτικών προϊόντων, προς και από τις λαϊκές αγορές απαιτείται η έκδοση του υπόψη εγγράφου.»
Σημειώνεται ότι : Σύμφωνα με το άρθρο 6 «Τιμολόγηση Συναλλαγών», παρ. 7 του Κ.Φ.Α.Σ. « Τα αγαθά που παραλαμβάνονται από τρίτο προς πώληση ή προς επεξεργασία για λογαριασμό του καταχωρούνται, κατ’ είδος και ποσότητα σε διπλότυπη κατάσταση κατά εντολέα……»
2. Εκδιδόμενα Στοιχεία του Κ.Φ.Α.Σ.
α) Εκκαθάριση ή Τιμολόγιο (εφόσον περιέχει τα στοιχεία της εκκαθάρισης) , για τις συναλλαγές με υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών, ( στους οποίους περιλαμβάνονται και οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος ) και με αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α.
Σύμφωνα με το άρθρο 6 «Τιμολόγηση Συναλλαγών» παρ. 2 και 7 του Κ.Φ.Α.Σ., ισχύει ότι :
«2. Για τις χονδρικές πωλήσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που επαναλαμβάνονται κάθε ημέρα ή και κατά αραιότερα χρονικά διαστήματα μέσα στον ίδιο μήνα, προς τον ίδιο υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών ή πρόσωπο της παραγράφου 1 του άρθρου 3 ή σε αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., ο πωλητής μπορεί, αντί της έκδοσης τιμολογίου για κάθε πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, να τηρεί κατάσταση κατά αγοραστή – πελάτη, στην οποία καταχωρείται για κάθε πώληση αγαθών ή για κάθε παροχή υπηρεσιών η ημερομηνία παράδοσης των αγαθών ή παροχής των υπηρεσιών, το είδος, η ποσότητα και η αξία των αγαθών ή το είδος των υπηρεσιών και το ποσό της αμοιβής που συμφωνήθηκε. Με βάση τα δεδομένα της κατάστασης αυτής εκδίδεται το τιμολόγιο την τελευταία ημέρα του μήνα εκείνου που αφορά, στο οποίο δεν απαιτείται αναλυτική περιγραφή, εφόσον η πιο πάνω κατάσταση συντάσσεται σε δύο αντίτυπα, ένα των οποίων επισυνάπτεται στο τιμολόγιο. Η κατάσταση αυτή δεν απαιτείται όταν το τιμολόγιο που εκδίδεται περιέχει αναλυτικά όλα τα δεδομένα που απαιτούνται από τις κατ’ ιδίαν διατάξεις………………..7. Τα αγαθά που παραλαμβάνονται από τρίτο προς πώληση ή προς επεξεργασία για λογαριασμό του καταχωρούνται, κατ’ είδος και ποσότητα σε διπλότυπη κατάσταση κατά εντολέα. Στην ίδια κατάσταση καταχωρούνται κατ’ είδος, ποσότητα και αξία τα αγαθά που πωλούνται ή παραδίδονται μετά την επεξεργασία, οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για λογαριασμό του τρίτου, ο Φ.Π.Α. και κάθε άλλο στοιχείο απαραίτητο για την εκκαθάριση.
Την τελευταία ημέρα κάθε μήνα εκδίδεται εκκαθάριση κατά εντολέα, στην οποία αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του εντολέα, η συνολική αξία των πωλήσεων ή της αμοιβής κατά συντελεστή Φ.Π.Α., το ποσό του Φ.Π.Α., η προμήθεια που αναλογεί, ο Φ.Π.Α. της προμήθειας, καθώς και οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό του εντολέα. Η εκκαθάριση με το ένα αντίτυπο της κατάστασης και τα δικαιολογητικά των δαπανών, που εκδόθηκαν στο όνομα του εντολέα και αναγράφονται αναλυτικά στην κατάσταση, αποστέλλονται στον εντολέα μέχρι τη δεκάτη πέμπτη (15η) ημέρα του μήνα της εκκαθάρισης και προκειμένου για τον τελευταίο μήνα της διαχειριστικής περιόδου μέχρι την εικοστή (20ή) ημέρα του επόμενου μήνα. Η εκκαθάριση και η κατάσταση, ως προς τον εντολέα, υποκαθιστούν τα στοιχεία πώλησης αυτού. Η πιο πάνω κατάσταση μπορεί να μη συντάσσεται εάν τα στοιχεία της αναγράφονται στην εκκαθάριση. Εξαιρετικά για τις πωλήσεις αγροτικών προϊόντων από αντιπρόσωπο (παραγγελιοδόχο) για λογαριασμό παραγωγού φυσικού προσώπου (παραγγελέα), εκδίδεται εκκαθάριση κατά εντολέα, το αργότερο μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους των συμβαλλομένων. ………….18. Ως στοιχεία που επέχουν θέση τιμολογίου γίνονται δεκτά όλα τα έγγραφα ή μηνύματα σε χαρτί ή με ηλεκτρονική μορφή, τα οποία πληρούν τους όρους που καθορίζονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου.»
β) Απόδειξη Λιανικών Συναλλαγών ( με αναγραφή επιπλέον στοιχείων (άρθρο 7 , παρ. 3 του Κ.Φ.Α.Σ. ), για τις υπηρεσίες του ελαιουργείου προς φυσικά πρόσωπα- ιδιώτες. Σημειώνεται ότι η περίπτωση αυτή, πρέπει να είναι περιορισμένης έκτασης, καθώς κατά την αποψή μου, ο κάτοχος του ελαιοκάρπου δικαιολογείται να μην εξασκεί «επιχειρηματική δραστηριότητα», μόνο στην περίπτωση που η παραγόμενη ποσότητα ελαιολάδου είναι τέτοια που δικαιολογεί την ιδιοκαταναλωσή της.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 «Αποδείξεις Λιανικών Συναλλαγών» παρ. 3 του Κ.Φ.Α.Σ.
« Στην απόδειξη λιανικής ή επιστροφής αναγράφεται και η αξία της πώλησης ή το ποσό της αμοιβής ή επιστροφής ή έκπτωσης, κατά συντελεστή Φ.Π.Α.. ……. Οι εκμεταλλευτές γεωργικών μηχανημάτων ή ελαιουργείου ή αλευρόμυλου ή εργοστασίου αποφλοίωσης ρυζιού αναγράφουν και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη, καθώς και το είδος, την ποσότητα και την αξία του στην τρέχουσα τιμή, όταν η αμοιβή καταβάλλεται σε είδος.»
γ) «Τιμολόγιο πώλησης», από τον αγρότη του «κανονικού καθεστώτος»
Κατά την άποψη μου πρέπει , για την αξία της ποσότητας του ελαιολάδου που έλαβε ως είδος ο εκμεταλλευτής του ελαιουργείου, θα πρέπει να λάβει από τον αγρότη του κανονικού καθεστώτος ένα «Τιμολόγιο πώλησης», με το οποίο θα τιμολογείται η ποσότητα που έλαβε και στο οποίο θα αναγράφονται : Ποσότητα και αξία και στο οποίο θα υπολογιστεί Φ.Π.Α 13% . ( Ανάλυση δείτε ανωτέρω (1) ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΗΣ ΘΕΡΙΖΟΑΛΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ).
δ) «Αγρότης του «ειδικού καθεστώτος».
Δεν εκδίδει κάποιο στοιχείο και είναι δυνατόν το ελαιουργείο να μην εκδώσει «Τιμολόγιο αγοράς» αφού είναι δυνατή η απεικόνιση, τόσο της παρεχόμενης υπηρεσίας σε είδος, όσο και της «αγοράς» του ελαιολάδου , σε ένα στοιχείο, που θα εκδοθεί, από το ελαιουργείο.
Σημειώνεται ότι, τα δεδομένα της «μικτής συναλλαγής» , θα εμφανιστούν στα τηρούμενα βιβλία του ελαιουργείου ως έσοδο από παροχή υπηρεσίας και ως αγορά εμπορευμάτων, στη στήλη των αγορών, με το ίδιο ποσό. Επίσης στα λογιστικά δεδομένα του αγρότη του «ειδικού καθεστώτος», τα δεδομένα της «μικτής συναλλαγής», θα εμφανιστούν ως έσοδο και έξοδο με την ίδια αξία και με παραστατικό εγγραφής το εκδοθέν από το ελαιουργείο παραστατικό. ( Ανάλυση δείτε ανωτέρω (1) ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΗΣ ΘΕΡΙΖΟΑΛΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ).
Σχετικά με το θέμα δείτε και : α) ΠΟΛ.1035/8.2.1990, ΦΠΑ στο εκθλιπτικό δικαίωμα των ελαιοτριβείων. : «Στη συνέχεια της με αριθ. Π. 1495/638/99/ ΠΟΛ. 80/18.2.88 εγκυκλίου διαταγής μας σχετικά με το ΦΠΑ στο εκθλιπτικό δικαίωμα των ελαιοτριβέων διευκρινίζουμε τα ακόλουθα: 1. Προκειμένου να υπολογιστεί η αξία του εκθλιπτικού δικαιώματος στην περίπτωση που η αμοιβή του ελαιοτριβέα καταβάλλεται σε είδος θα πρέπει η ποσότητα του είδους που παραδίδεται στον ελαιοτριβέα ως αμοιβή του, δηλ. η ποσότητα του ελαίου και του ελαιοπυρήνα, ν΄ αποτιμηθεί σε χρήμα, με βάση την τρέχουσα τιμή. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που δεν προκύπτει η ποσότητα του ελαιοπυρήνα, που παραδίδεται ως αμοιβή στον ελαιοτριβέα, αυτή υπολογίζεται με βάση το συντελεστή απόδοσης που ισχύει για τον ελαιοπυρήνα σε κάθε περιοχή. 2. Ύστερα από τα παραπάνω, οι ελαιοτριβείς για την είσπραξη του εκθλιπτικού δικαιώματος που καταβάλλεται σε είδος, έχουν υποχρέωση ν΄ αναγράφουν στο εκδιδόμενο προς τον αγρότη στοιχείο την ποσότητα του ελαίου και των ελαιοπυρήνων αποτιμημένων στην τρέχουσα τιμή. Στην αξία που θα προκύψει με τον τρόπο αυτό θα υπολογίσουν ΦΠΑ 6% ( σημ.: ο τότε ισχύον ) . Ο φόρος αυτός αποτελεί για τους ελαιοτριβείς φόρο εκροών από εκθλιπτικά δικαιώματα, τον οποίο αυτοί πρέπει ν΄ αποδίδουν στο Δημόσιο με προσωρινή δήλωση και στις προθεσμίες που ορίζονται με τις διατάξεις του άρθρου 31 του Ν. 1642/86. Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι το παραπάνω στοιχείο που εκδίδει ο ελαιοτριβέας προς τον αγρότη αποτελεί για το δεύτερο δικαιολογητικό για την επιστροφή του φόρου με βάση τους κατ΄ αποκοπή συντελεστές».
Η αριθ. Π. 1495/638/99/ ΠΟΛ.80/18.2.88 εγκυκλίου διαταγής μας σχετικά με το ΦΠΑ, ανέφερε μεταξύ άλλων : « ………2. Στην περίπτωση είσπραξης εκθλιπτικού δικαιώματος σε είδος (λάδι-ελαιοπυρήνας) και πώλησής του στη συνέχεια από το ελαιοτριβείο έχουμε δύο διακεκριμένες φορολογητέες πράξεις: – Η πρώτη, που αναφέρεται στο εκθλιπτικό δικαίωμα, αποτελεί παροχή υπηρεσίας από το ελαιοτριβείο προς τον παραγωγό. Ο Φ.Π.Α., στην περίπτωση που η αμοιβή καταβάλλεται σε είδος, υπολογίζεται στην αξία του είδους, αφού αυτό αποτιμηθεί σε χρήμα, βαρύνει τον παραγωγό, εισπράττεται και αποδίδεται από το ελαιοτριβείο. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή (είσπραξη αμοιβής ελαιοτριβείου σε είδος) θεωρείται ότι ο παραγωγός καταβάλλει σε χρήμα την αμοιβή (με ΦΠΑ) του ελαιοτριβείου για την έκθλιψη του ελαιοκάρπου και το ελαιοτριβείο στη συνέχεια αγοράζει λάδι – ελαιοπυρήνα από τον παραγωγό (χωρίς ΦΠΑ). Για το λόγο αυτό οι παραγωγοί που ανήκουν στο ειδικό καθεστώς αγροτών δικαιούνται επιστροφής του ΦΠΑ που επιβάρυνε τις υπηρεσίες που τους προσφέρθηκαν από το ελαιοτριβείο και σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται με την Π.953/432/64/3.2.1988 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
– Η δεύτερη φορολογητέα πράξη είναι η παράδοση του ελαιολάδου από το ελαιοτριβείο προς τον αγοραστή. Ο Φ.Π.Α., στην περίπτωση αυτή, βαρύνει τον αγοραστή, εισπράττεται και αποδίδεται από το ελαιοτριβείο.»
3. Διακίνηση , Φύλαξη και πώλησή του παραγόμενου ελαιολάδου για λογαριασμού του αγρότη .
α) Διακίνηση .
Η διακίνηση του ελαιολάδου από το ελαιουργείο, στην αποθήκη του αγρότη, δεν δημιουργεί υποχρέωση έκδοσης στοιχείου διακίνησης καθώς ο σκοπός δεν είναι η πώληση, αλλά η αποθήκευση .
β) Φύλαξη.
Αν μετά την επεξεργασία ( έκθλιψη των ελιών ), το παραγόμενο ελαιόλαδο παραμένει και φυλάσσεται στο ελαιουργείο, με σκοπό να παραδοθεί όταν ζητηθεί από τον αγρότη, δεν εκδίδεται κάποιο στοιχείο του Κ.Φ.Α.Σ. (Δείτε ανωτέρω, ΠΟΛ.1023/20.1.2014, « παρ. 8.7. Περιπτώσεις που δεν εκδίδεται έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων. …Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω περιπτώσεις, για τις οποίες δεν εκδίδεται, υποχρεωτικά, το υπόψιν έγγραφο: ……. -Διακίνηση – αποστολή αποθεμάτων με σκοπό την φύλαξη, αποθήκευση………….». Αν το ελαιουργείο, λαμβάνεται αμοιβή για την υπηρεσία αποθήκευσης- φύλαξης εκδίδεται Απόδειξη Λιανικής ( για ιδιώτες ) ή Τιμολόγιο ( για τους αγρότες του κανονικού και του ειδικού καθεστώτος) .
Αντί αυτού, μπορούν τα στοιχεία αυτά να ενσωματωθούν στο στοιχείο της «εκκαθάρισης » , που εκδίδεται από το ελαιουργείο.
γ) Πώληση για λογαριασμού του αγρότη.
Κατά την εκτίμηση μου, πρέπει να εκδοθεί “ έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων ” . Το στοιχείο αυτό, μπορεί να εκδοθεί από τον εκμεταλλευτή του ελαιουργείου και για τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος και του κανονικού καθεστώτος Φ.Π.Α. Ειδικότερα με την ΠΟΛ.1023/20.1.2014, δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινήσεις: « 8. Τρόπος παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων……….8.1. Υπόχρεοι. Υπόχρεοι σε έκδοση του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, είναι: α) ……γ) Αγρότες που εντάσσονται, από 1.1.2014 στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. Σημειώνεται ότι, οι αγρότες που από 1.1.2014, παραμένουν στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., δεν υποχρεούνται στην έκδοση του εγγράφου, για την παρακολούθηση (διακίνηση, παράδοση, αποστολή) των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων τους. 8.2. Περιπτώσεις έκδοσης. Το έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, εκδίδεται από τα προαναφερόμενα πρόσωπα στις εξής περιπτώσεις: α) Σε κάθε περίπτωση παράδοσης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, ανεξάρτητα εάν γίνει φυσική διακίνηση ή όχι αυτών και εφόσον δεν έχει εκδοθεί άμεσα κατά την παράδοση τιμολόγιο ή απόδειξη λιανικών συναλλαγών, κατά περίπτωση. β) Σε κάθε περίπτωση παραλαβής μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων: – από πρόσωπο που δεν έχει υποχρέωση έκδοσης του εγγράφου (π.χ. αγρότης του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., ιδιώτης κ.λπ.) και εφόσον δεν έχει εκδοθεί άμεσα με την παραλαβή τους τίτλος κτήσης της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ. ή τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων…….8.8. Εξαιρέσεις – Λοιπές διευκρινίσεις. 1. …..2. Στις περιπτώσεις που παραλαμβάνονται από παραγωγούς αγροτικών προϊόντων, είτε του ειδικού είτε του κανονικού καθεστώτος Φ.Π.Α., αγαθά, είναι δυνατόν, για τη διευκόλυνση των συναλλαγών, το έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων να εκδίδεται από τον παραλήπτη αυτών (έμπορο, συνεταιρισμό κ.λπ.), αντίγραφο του οποίου παραδίδεται στον παραγωγό.». Επίσης ο εκμεταλλευτής του ελαιουργείου πρέπει να εκδώσει « εκκαθάριση» προς τον αγρότη. ( Βλέπε ανωτέρω 2. Εκδιδόμενα Στοιχεία του Κ.Φ.Α.Σ. α) Εκκαθάριση…..). Δηλαδή στην περίπτωση που, ο αγρότης παρέδωσε καταρχήν τον ελαιόκαρπο με σκοπό μόνο την επεξεργασία και κατόπιν έδωσε εντολή για πώληση του παραγόμενου ελαιολάδου τότε εφαρμόζονται επιπλέον και όσα αναφέρουμε στην περίπτωση (γ) Πώλησή για λογαριασμού του αγρότη ). Σχετικά με τα θέματα του Φ.Π.Α της περίπτωσης αυτής, δείτε στο επόμενο θέμα «ΘΕΜΑΤΑ Φ.Π.Α».
Επίσης σχετικά με την διάθεση ελαιολάδου από τον παραγωγό, σημειώνουμε ότι : Η 403567/16.10.2001 (ΦΕΚ 1409/2001) απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας «Συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του κοινοτικού καθεστώτος ενίσχυσης στην παραγωγή ελαιολάδου» όπως τροποποιήθηκε από την ΚΥΑ 275645/2002 (Β 1029) τροποποιείται (Απόφαση Αριθ. 220399/ 3 Μαρτίου 2003) και συμπληρώνεται ως ακολούθως: «Οι παραγωγοί που παράγουν ποσότητα ελαιολάδου πάνω από 200 κιλά καταχωρούν σε ειδικό έντυπο τα αποθέματα ελαιολάδου και τον προορισμό του ανά παραλήπτη. Η διάθεση του ελαιολάδου από τους ελαιοπαραγωγούς, αποδεικνύεται με τα παραστατικά που προβλέπονται στον Κ.Β.Σ. ανεξάρτητα αν είναι υπόχρεοι ή όχι στην έκδοσή τους.» 5.3 ΘΕΜΑΤΑ Φ.Π.Α
α). Φ.Π.Α στην περίπτωση πωλήσεων για λογαριασμό αγροτών φυσικών προσώπων.
Μετά τις τροποποιήσεις που επέφερε ο Ν. 4254/2014 ( Φ.Ε.Κ Α΄ 85/7-4-2014 ), προβλέπεται ότι: «1. Στην περίπτωση α) της παραγράφου 1 του άρθρου 35 του Κώδικα ΦΠΑ, προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής: «Ειδικά για την παράδοση του παραγγελέα προς τον παραγγελιοδόχο, στην περίπτωση παραγγελιοδοχικών πωλήσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5, παράγραφος 2, αγροτικών προϊόντων για λογαριασμό αγροτών φυσικών προσώπων, υπόχρεος για την καταβολή του φόρου είναι ο παραγγελιοδόχος.»
Στην Εισηγητική Έκθεση, σχετικά με το θέμα αυτό αναφέρονται τα εξής : «Επί της ουσίας, με τη διάταξη αυτή οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος που πωλούν τα προϊόντα τους μέσω τρίτων (εμπόρων ή αγροτικών συνεταιρισμών) απαλλάσσονται από την υποχρέωση απόδοσης του φόρου που αναλογεί στο ποσό που τους καταβάλλουν οι παραγγελιοδόχοι από την πώληση των αγροτικών προϊόντων για λογαριασμό τους, καθώς ο ΦΠΑ που αναλογεί στην τελική αξία της πώλησης των αγαθών αποδίδεται από τους παραγγελιοδόχους αυτούς. Η διάταξη αυτή αποσκοπεί στην αποφυγή της δημιουργίας πρόσθετων διοικητικών βαρών για τους αγρότες, στη βελτίωση της συμμόρφωσης και στη μείωση του κινδύνου μη καταβολής του φόρου από αυτούς.»
Επίσης με την ΠΟΛ.1116/24.4.2014, διευκρινίστηκαν τα εξής : «…….3. Στην περίπτωση παραγγελιοδοχικών πωλήσεων αγροτικών προϊόντων για λογαριασμό αγροτών φυσικών προσώπων που υπάγονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, οι παραγγελιοδόχοι (συνεταιρισμοί ή έμποροι) καθίστανται υπόχρεοι για την απόδοση του ΦΠΑ που αναλογεί στις πωλήσεις των εν λόγω αγροτών. Κατά συνέπεια, οι παραγγελιοδόχοι υποχρεούνται στην απόδοση στο δημόσιο του συνόλου του ΦΠΑ που αναλογεί στις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων, ενώ οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ οι οποίοι πωλούν τα προϊόντα τους μέσω τρίτων (εμπόρων ή αγροτικών συνεταιρισμών) απαλλάσσονται από την υποχρέωση απόδοσης του ΦΠΑ που αναλογεί στις εν λόγω πωλήσεις. Με τις εκκαθαρίσεις που εκδίδουν οι παραγγελιοδόχοι αποδίδουν στους αγρότες την καθαρή αξία των πωλήσεών τους που δικαιούνται, βάσει των συμφωνιών που συνάπτουν. Οι εν λόγω αξίες συνιστούν εκροές απαλλασσόμενες από το φόρο με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών για τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος και καταχωρούνται στον κωδ. 309 της περιοδικής δήλωσης [έντυπο Φ2, έκδοση 2011 (2)] και στον κωδ. 610 της εκκαθαριστικής δήλωσης (έντυπο Φ1, έκδοση 2012)». Επισημαίνω ότι τα ανωτέρω ισχύουν για «εκκαθαρίσεις – πωλήσεις για λογαριασμό τρίτων» και όχι για τις περιπτώσεις « πωλήσεων» .
β) Είδος δηλώσεων Φ.Π.Α των αγροτών του κανονικού καθεστώτος – Μεταβατικές διατάξεις.
Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1116/24.4.2014 «Κοινοποίηση των διατάξεων των Υποπαραγράφων Β.1 και Β.2, παράγραφοι 1 και 2, της Παραγράφου Β’ του άρθρου τρίτου του ν.4254/2014 (ΦΕΚ Α’ 85/7.4.2014) σχετικά με τους αγρότες και παροχή σχετικών διευκρινίσεων», ισχύουν μεταξύ άλλων και τα εξής :
(1) Αγρότες που υποβάλλουν μόνο μια δήλωση ( ετήσια περιοδική)
Οι αγρότες που υπάγονται στο κανονικό καθεστώς υποβάλλουν μία δήλωση Φ.Π.Α (εκκαθαριστική) ετησίως, ανεξάρτητα αν για την αγροτική τους δραστηριότητα τηρούν βιβλία απλογραφικά ή διπλογραφικά. Πρέπει όμως να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις: – Να είναι φυσικά πρόσωπα και όχι Εταιρείες. – Να μην ασκούν άλλη δραστηριότητα για την οποία υποχρεούνται να τηρούν βιβλία.
Αυτό ισχύει τόσο για τους αγρότες που είχαν ενταχθεί από παλιά στο κανονικό καθεστώς, όσο και για όσους εντάσσονται από 1.1.2014 στο καθεστώς αυτό.
(2) Αγρότες που υποβάλλουν τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις .
Οι αγρότες που τηρούν βιβλία και εκδίδουν στοιχεία για άλλη δραστηριότητα ανεξάρτητα από το εάν η άλλη αυτή δραστηριότητα υπάγεται στο φόρο ή απαλλάσσεται από το ΦΠΑ π.χ. γιατρός. Στην περίπτωση που οι αγρότες παράλληλα με την αγροτική τους εκμετάλλευση ασκούν και άλλη δραστηριότητα πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, για την ένταξή τους σε κατηγορία τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων θα κριθούν αυτοτελώς για κάθε δραστηριότητα (αγροτική-λοιπές). Τέτοιες δραστηριότητες συνήθως είναι: η διάθεση από τους αγρότες των προϊόντων τους στις λαϊκές αγορές, η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW, η εκμετάλλευση του καφενείου και η λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων. (ΠΟΛ.1024/17.1.2014).
(3) Δεν υπάρχει δυνατότητα επιλογής για υποβολή περιοδικών δηλώσεων
Δεν είναι δυνατή η επιλογή για υποβολή περιοδικής Φ.Π.Α. κάθε τρίμηνο, αν κάποιος αγρότης (μη υπόχρεος) επιθυμούσε να το κάνει.
(4) Τι γίνεται στην περίπτωση που έχει ήδη υποβληθεί περιοδική δήλωση Φ.Π.Α ενώ δεν υπήρχε υποχρέωση.
Στην περίπτωση όμως, που από 1.1.2014 έως την ημερομηνία υπογραφής της παρούσης (24/4/2014), έχουν υποβληθεί περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ από τους αγρότες, οι δηλώσεις αυτές είναι αποδεκτές και ο ΦΠΑ που ενδεχομένως έχει καταβληθεί με τις εν λόγω περιοδικές δηλώσεις αναγράφεται στην εκκαθαριστική δήλωση που θα υποβληθεί για το έτος 2014.
(5) Τι γίνεται στην περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί περιοδική δήλωση Φ.Π.Α ενώ υπήρχε υποχρέωση.
Λόγω της παράτασης της δήλωσης μεταβολής (20.5.2014), οι αγρότες που εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς από 1.1.2014 και ανήκουν σε ειδική κατηγορία η οποία υποβάλει περιοδική δήλωση και όχι μόνο ετήσια (π.χ έχουν και άλλη δραστηριότητα), μπορούν να δηλώσουν εμπρόθεσμα (χωρίς δηλαδή συνέπειες) τις πωλήσεις που πραγματοποίησαν από 1.1.2014, με την περιοδική δήλωση που αφορά την πρώτη φορολογική περίοδο που λήγει μετά την 20.5.2014. Κατά την άποψή μου αυτό, μπορεί να γίνει και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες λόγω ένταξης δραστηριότητας μέσα στο 2014, πρέπει να υποβάλλουμε Φ.Π.Α ανά τρίμηνο.
γ) Συντελεστές Φ.Π.Α
Στο άρθρο 21 § 1 του Ν. 2859/2000 ( Φ.Π.Α ) ορίζεται ότι: « Ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται σε είκοσι τρία τοις εκατό (23%) στη φορολογητέα αξία. Κατ’ εξαίρεση, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε δεκατρία τοις εκατό (13%).»
Στο άρθρο 68 και στο Παράρτημα ΙΙΙ του Ν 2859/2000 περιγράφονται περιοριστικά τα αγαθά που υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ και προβλέπεται ότι «1. Αγαθά και υπηρεσίες που δεν εντάσσονται στο παράρτημα αυτό ή για τα οποία υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ως προς την ένταξή τους στον πίνακα αυτόν, συνεπεία του είδους, του προορισμού, της σύνθεσης ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο, υπάγονται στον κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α…»
Από την μελέτη των ανωτέρω (Παράρτημα ΙΙΙ, κ.λ.π) προκύπτουν ότι :
(1) Το κρασί και το τσίπουρο ( τσικουδιά) υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23%. (2) Το βαμβάκι και καπνά υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23%. (3) Αγροτικά μηχανήματα , υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23%. (4) Λιπάσματα, Εντομοκτόνα, ποντικοφάρμακα, μυκητοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, ανασχετικά της βλάστησης και ρυθμιστικά της ανάπτυξης των φυτών, απολυμαντικά και παρόμοια προϊόντα, υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13%. (5) Η παροχή υπηρεσιών για τη γεωργική παραγωγή υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13%.
Σύμφωνα με το άρθρο 42, παρ 4 του Ν. 2859/2000 (Φ.Π.Α)
«4.Ως αγροτικές υπηρεσίες, …. οι οποίες συμβάλλουν στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται κυρίως: α) οι εργασίες σποράς και φύτευσης, καλλιέργειας, θερισμού, αλωνίσματος, δεματοποίησης, περισυλλογής και συγκομιδής, β) οι εργασίες προπαρασκευής για την πώληση προϊόντων, όπως η διαλογή, η ξήρανση, ο καθαρισμός, η άλεση, η έκθλιψη, η απολύμανση, η συσκευασία και η αποθήκευση, (Σημείωση : το αντίστοιχο κείμενο της Ε.Ε ( οδηγία Φ.Π.Α), έχει ως εξής : «η συσκευασία και οι εργασίες προπαρασκευής για την πώληση, όπως εργασίες ξήρανσης, καθαρισμού, σύνθλιψης, απολύμανσης και η εναπόθεση σε σιλό αγροτικών προϊόντων,… η αποθήκευση αγροτικών προϊόντων» ) γ) η φύλαξη, η πάχυνση και η εκτροφή ζώων, δ) η μίσθωση μηχανικών μέσων και εξοπλισμού γενικά, που χρησιμοποιούνται στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ε) η τεχνική βοήθεια, στ) η καταπολέμηση επιβλαβών φυτών και ζώων, καθώς και ο ψεκασμός φυτών και εδάφους, ζ) η χρησιμοποίηση αρδευτικών, αποξηραντικών μέσων και εξοπλισμού, η) η υλοτομία, η κοπή ξύλων, καθώς και άλλες δασοκομικές υπηρεσίες.»
Επίσης σύμφωνα με την απόφαση : «Αρ. πρωτ.: Δ14Β 1025425 ΕΞ 13.2.2013 Συντελεστής Φ.Π.Α. στις υπηρεσίες μεταφοράς ληγμένων τροφίμων ζωικής και φυτικής προέλευσης» , ισχύει ότι : «1. Όπως προκύπτει από το έγγραφό σας, η εταιρεία σας αναλαμβάνει την υποχρέωση έναντι της εταιρείας ……………….. να μεταφέρει ληγμένα τρόφιμα ζωικής και φυτικής προέλευσης και δεδομένου ότι η εταιρία σας δεν διαθέτει μεταφορικά μέσα για την εν λόγω μεταφορά χρησιμοποιείτε τρίτους μεταφορείς. Ζητάτε να σας πληροφορήσουμε σχετικά με το συντελεστή Φ.Π.Α. ο οποίος εφαρμόζεται αφενός στην υπηρεσία που η εταιρία σας παρέχει στην εταιρεία ……………………….., καθώς και στην υπηρεσία που οι τρίτοι μεταφορείς παρέχουν στην εταιρία σας. 2. Δεδομένου ότι η εταιρεία σας αναλαμβάνει την υποχρέωση μεταφοράς ληγμένων προϊόντων μεταξύ συγκεκριμένων σημείων που υποδεικνύονται από τη ……………………., η υπηρεσία αυτή συνιστά μεταφορά αγαθών, η οποία υπάγεται στον κανονικό συντελεστή (23%) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 21 του Κώδικα Φ.Π.Α. Το ίδιο ισχύει και για τις υπηρεσίες που παρέχουν οι τρίτοι μεταφορείς προς την επιχείρησή σας. 3. Το παρόν κοινοποιείται στη Δ.Ο.Υ. ………….. για τον έλεγχο των πραγματικών περιστατικών και την ορθή εφαρμογή των διατάξεων.»
δ) Φ.Π.Α – Εφαρμογή PRORATA.
Δεν εφαρμόζεται πλέον σύμφωνα τις διατάξεις του κώδικα του ΦΠΑ κλάσμα prorata, όταν πραγματοποιούνται πράξεις που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου και πράξεις εξαιρούμενες του ΦΠΑ, δηλαδή πράξεις εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΦΠΑ, όπως για παράδειγμα αποζημιώσεις, οικονομικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις μη υποκείμενες στο ΦΠΑ και υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποτελούν αντιπαροχή και δεν συνδέονται άμεσα με την τιμή διάθεσης των αγαθών. (Σχετικά με την prorata, δείτε το άρθρο « Η πρακτική εφαρμογή της PRORATA – Απόσπασμα από το βιβλίο του Ευστάθιου Κριαρά “Λογιστική – Κοστολόγηση και Φορολογία Εργασιών Τέλους Χρήσεως” – Β’ έκδοση 2014.» ) 5.4 ΠΗΓΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΑΝΤΛΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ.
Παραθέτω δύο ανακοινώσεις, σχετικά με την δυνατότητα άντλησης ηλεκτρονικών στοιχείων, σχετικά με τα «οικονομικά/ λογιστικά», δεδομένα των αγροτών:
α) ΕΛΓΑ: Νέες e-υπηρεσιες για τους αγρότες με τον κωδικό taxisnet « Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο σημερινής (σημ.: 4/9/2014) συνέντευξης Τύπου, είναι πλέον εφικτή η έκδοση και εκτύπωση βεβαίωσης καταβολής ασφαλιστικής εισφοράς, ασφαλιστικής ενημερότητας, βεβαίωσης καταβολής αποζημιώσεων ΕΛΓΑ ή κρατικών οικονομικών ενισχύσεων για φορολογική χρήση, αναλυτικής κατάστασης καταβολής αποζημιώσεων φυτικής παραγωγής ΕΛΓΑ, αναλυτικής κατάστασης καταβολής αποζημιώσεων ζωικού κεφαλαίου ΕΛΓΑ και δήλωσης καλλιέργειας/εκτροφής. ….. Επίσης, οι εν λόγω ηλεκτρονικές υπηρεσίες μπορούν να προσφέρονται στους πολίτες και μέσω του πιστοποιημένου διαδικτυακού τόπου των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ). Παράλληλα, ο ΕΛΓΑ σχεδιάζει στο άμεσο μέλλον την ενεργοποίηση και νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών τόσο μέσω της ιστοσελίδας του όσο και μέσω των ΚΕΠ….».
β) Από τα ΚΕΠ οι βεβαιώσεις του ΕΛΓΑ
[02.09.2014] Από τα ΚΕΠ θα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να λαμβάνουν βεβαιώσεις που χορηγεί ο ΕΛΓΑ σύμφωνα με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Συγκεκριμένα η απόφαση προβλέπει ότι η εκτύπωση των ακόλουθων βεβαιώσεων και πιστοποιητικών που αφορούν διοικητικές διαδικασίες και εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων –Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων ΕΛΓΑ μπορούν να διεκπεραιώνονται και μέσω των ΚΕΠ, μέσω αντίστοιχης ηλεκτρονικής εφαρμογής, κατόπιν διασύνδεσης με το πληροφοριακό σύστημα των ΚΕΠ «ΕKEP – ΕΡΜΗΣ».
Αναλυτικά οι βεβαιώσεις που θα μπορούν να λαμβάνουν οι ενδιαφερόμενοι είναι:
Ι. Βεβαιώσεις για φορολογική χρήση 1. Βεβαίωση αποδοχών οριοδείκτη 2. Βεβαίωση αποδοχών ανταποκριτή 3. Βεβαίωση καταβολής ασφαλιστικής εισφοράς 4. Βεβαίωση επιχορήγησης μέσων ενεργητικής προστασίας ΙΙ. Βεβαιώσεις καταβολής αποζημιώσεων ΕΛΓΑ-Ενισχύσεων Κ.Ο.Ε. 1. Βεβαίωση καταβολής αποζημιώσεων φυτικού ΕΛΓΑ 2. Βεβαίωση καταβολής αποζημιώσεων ζωικού ΕΛΓΑ 3. Βεβαίωση καταβολής ενισχύσεων Κ.Ο.Ε. ΙΙΙ. Ανάλυση αμοιβών συνεργατών ΕΛΓΑ 1. Ανάλυση αμοιβών οριοδείκτη 2. Ανάλυση αμοιβών ανταποκριτή ΙV. Ενημερωτικά δελτία ασφαλιστικών εισφορών 1. Ασφαλιστική ενημερότητα 2. Ανάλυση καταβολών ασφαλιστικών εισφορών ενιαία δήλωση καλλιέργειας/ εκτροφής ΕΛΓΑ. ……………….» 5.5 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.
α) ΕΡΩΤΗΣΗ 1η
Τι γίνεται στην περίπτωση όταν σε μια οικογένεια (α’ βαθμού συγγενείας) υπάρχει ένας γεωργικός ελκυστήρας η βαμβακοσυλεκτικη- θεριζοαλωνιστική που ανήκει σε ένα άτομο και γίνεται χρήση και από άλλα άτομα της οικογένειας τα οποία διατηρούν δική τους αγροτική εκμετάλευση ; Θα εκδίδεται παροχής υπηρεσιών;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Το κυρίαρχο στοιχείο είναι να δούμε ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του μηχανήματος. Άρα αυτός καταχωρεί στα βιβλία του τα έσοδα και τα έξοδα του μηχανήματος. Η συγγένεια δεν παίζει κανένα ρόλο. Εννοείται βέβαια ότι εφόσον παρέχονται υπηρεσίες, θα πρέπει να εκδίδονται τα προβλεπόμενα παραστατικά και μεταξύ συγγενών.
β) ΕΡΩΤΗΣΗ 2η
Στην περίπτωση που υπάρχουν συνιδιοκτήτες σε θεριζοαλωνιστική η βαμβακοσυλεκτική μηχανή πως εκδίδεται το παροχής υπηρεσιών ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Καταρχήν πρέπει να δούμε αν η συνιδιοκτησία αποδεικνύεται από το σχετικό τιμολόγιο αγοράς του μηχανήματος ή από την άδεια κυκλοφορίας. Εφόσον αυτό, (δηλ. η συνιδιοκτησία ) αποδεικνύεται , τότε μπορούμε να εφαρμόσουμε δυο λύσεις :
Πρώτη : Ξεχωριστή κατά συνιδιοκτήτη εκμετάλλευση
Κάθε συνιδιοκτήτης εκδίδει επιμέρους τιμολόγιο , όσον αφορά τα έσοδα και λαμβάνει επιμέρους τιμολόγια για τα έξοδα του. Στην πράξη όμως αυτή η λύση έχει μειονεκτήματα ( π.χ για κάθε παροχή υπηρεσίας πρέπει να εκδίδονται 2 ή 3 φορολογικά στοιχεία ( ανάλογα τον αριθμό των συνιδιοκτητών ) και αντίστοιχα το ίδιο να γίνεται και στα έξοδα ( π.χ αγορά πετρελαίου, ανταλλακτικών κ.λ.π), ή να υπάρχει ένα συμφωνητικό επιμερισμού των δαπανών μεταξύ των συνιδιοκτητών . Σχετικά με την επίλυση διαφόρων προβλημάτων που δημιουργούνται από την σχέση αυτή εκτιμώ ότι μπορεί να έχει εφαρμογή η « ΠΟΛ.1096/21.6.2010, Αντιμετώπιση θεμάτων εκμεταλλευτών ΤΑΞΙ, που προκύπτουν από την ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς φορολόγησης, την τήρηση βιβλίων εσόδων-εξόδων και την έκδοση αποδείξεων παροχής υπηρεσιών», με την οποία αντιμετωπίζονται ανάλογα θέματα. Δεύτερη : Δημιουργία του Νομικού προσώπου της «Κοινωνίας », ( σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του «Αστικού Κώδικα» ) , το οποίο θα είναι αυτόνομο φορολογικά νομικό πρόσωπο και το οποίο φορολογείται με 26%. Σημειώνω ότι μετά την έκδοση της Αρ. πρωτ.: Δ12 Α 1109216 ΕΞ 24.7.2014 « Φορολογική μεταχείριση εισοδημάτων από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα (άρθ. 29 παρ. 3 του ν.4172/2013)», σύμφωνα με την οποία η παροχή υπηρεσιών φορολογείται με 26%, δεν υφίσταται διαφορά, όσον αφορά την φορολογία εισοδήματος μεταξύ των δύο περιπτώσεων.
Σχετική αναφορά για το θέμα γίνεται και στην ΠΟΛ.1036/13.2.2008, «….Στην περίπτωση όμως που ο κτηνοτρόφος αποφασίσει σε οποιοδήποτε χρόνο να συμμετάσχει ως μέλος σε εταιρία η οποία ασκεί οποιαδήποτε δραστηριότητα, αγροτική ή εμπορική, διατηρώντας παράλληλα την ατομική αγροτική του εκμετάλλευση, εξακολουθεί να υπάγεται στο ειδικό καθεστώς αγροτών και δικαιούται επιστροφής με τους κατ` αποκοπή συντελεστές, για τις πωλήσεις που πραγματοποιεί από την ατομική αυτή δραστηριότητά του, καθόσον η εταιρεία αποτελεί διαφορετικό πρόσωπο. Είναι αυτονόητο ότι στην περίπτωση αυτή, η διάκριση των περιουσιακών στοιχείων και των συναλλαγών των δύο επιχειρήσεων, ατομικής και εταιρίας, πρέπει να είναι σαφής και αποτελεί αντικείμενο ελέγχου.» Παρόμοια και αναλογικά με τα ανωτέρω μπορούν να εφαρμοστούν στις περιπτώσεις της Επίμορτης αγροληψίας (συμμετοχική ή σεμπριακή καλλιέργεια).
Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1024/17.1.2014, «Περιπτώσεις Συνεκμετάλλευσης. Στην περίπτωση συνιδιοκτησίας αγροτεμαχίων, ζώων, πτηνών, κλπ, εφόσον η εκμετάλλευση αυτών γίνεται διακεκριμένα από τους ιδιοκτήτες κατά το ποσοστό συνιδιοκτησίας τους, πρόκειται για ξεχωριστές ατομικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Αντίθετα στην από κοινού εκμετάλλευση πρόκειται για μια αγροτική εκμετάλλευση που πραγματοποιείται από κοινωνία αστικού δικαίου και όχι για ξεχωριστές αγροτικές εκμεταλλεύσεις, κατά συνέπεια για την τήρηση ή μη βιβλίων λαμβάνονται υπόψη τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα της κοινής εκμετάλλευσης.»
Ανάλογες προβλέψεις είχε και η ΠΟΛ.1110/7.4.1995, Φορολογία γεωργικού εισοδήματος
« Επίμορτος αγροληψία (συμμετοχική ή σεμπριακή καλλιέργεια). Όταν κατά τη μίσθωση αγροτικού κτήματος το μίσθωμα συμφωνείται σε ποσοστό επί των καρπών, (επίμορτος αγροληψία) το ύψος του οποίου προσδιορίζεται ή από τη σύμβαση μίσθωσης ή από την επιτόπια συνήθεια, εφόσον ο εκμισθωτής συμμετέχει στις δαπάνες καλλιέργειας, τότε στην περίπτωση αυτή τόσον ο εκμισθωτής (γαιοκτήμονας) όσο και ο μισθωτής (αγρολήπτης – σέμπρος) αποκτούν γεωργικό εισόδημα (Ε’ κατηγορίας) το οποίο θα δηλώνεται και από τους δύο εφόσον είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 61 του ν.2238/1994. ……….. Ανάλογη θα είναι και η μεταχείριση τόσο της επιδότησης, όσο και του φόρου που παρακρατήθηκε κατά την είσπραξή της, ανεξάρτητα αν η επιδότηση εισπράττεται από το γαιοκτήμονα ή τον αγρολήπτη (σέμπρο) »
Σημειώνεται ότι εφόσον ο εκμισθωτής δεν συμμετέχει στις δαπάνες καλλιέργειας, τότε το εισόδημα που αποκτά είναι από ακίνητη περιουσία και έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 39. Εισόδημα από ακίνητη περιουσία, σύμφωνα με το οποίο : « 1. Ο όρος «εισόδημα από ακίνητη περιουσία» σημαίνει το εισόδημα, σε χρήμα ή σε είδος, που προκύπτει από την εκμίσθωση ή την ιδιοχρησιμοποίηση ή τη δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων. Ειδικότερα το εισόδημα αυτό προκύπτει από: α) Εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή παραχώρηση χρήσης γης ή ακινήτων συμπεριλαμβανομένων των κτιρίων, κατασκευών και κάθε είδους εγκαταστάσεων και εξοπλισμού τους. β) Εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή παραχώρηση χρήσης μεταλλείων, λατομείων, δασικών και αγροτικών εκτάσεων στις οποίες περιλαμβάνονται λιβάδια, καλλιεργήσιμες γαίες, βοσκήσιμες γαίες, καθώς και κάθε είδους κατασκευές ή εγκαταστάσεις που είναι στην επιφάνεια του εδάφους ή κάτω από αυτή, όπως τα ιχθυοτροφεία, οι λίμνες, οι δεξαμενές, οι πηγές και τα φρέατα….. 2. Το εισόδημα σε είδος αποτιμάται στην αγοραία αξία. ………»
Σίγουρα τα ανωτέρω χρειάζονται να τύχουν της σχετικής επικαιροποίησης / επιβεβαίωσης, εκ μέρους της Φορολογικής Διοίκησης.
γ) ΕΡΩΤΗΣΗ 3η
Οι Εισφορές ΟΓΑ είναι έξοδο, καταχωρείται στα βιβλία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ναι οι ατομικές εισφορές του αγρότη καταχωρούνται και εκπίπτουν φορολογικά.
Χρειάζεται όμως προσοχή στην απόφαση Αρ. πρωτ.: Δ12Α 1054299 ΕΞ 26.3.2014 Έκπτωση ασφαλιστικών εισφορών από τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσεως 2013 των ελευθέρων επαγγελματιών, σε σχέση με τον χρόνο καταβολής « ….Τέλος διευκρινίζεται, ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23 του ΚΦΕ (ν.4172/2013) από την 1.1.2014 και μετά θα εκπίπτουν οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί έως το τέλος του οικείου έτους.»