Ενοίκιο ή αγορά;
Τα 5 θέματα που θα πρέπει να σας απασχολήσουν πριν αγοράσετε σπίτι.
Οι τιμές των ακινήτων έχουν φτάσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, χωρίς όμως να παρατηρείται αύξηση των αγοραπωλησιών και του ενδιαφέροντος πιθανών αγοραστών. Οι λόγοι είναι πολλοί και έχουν να κάνουν με την έλλειψη ρευστότητας, την ανασφάλεια που αισθάνονται οι δυνητικοί αγοραστές, την απροθυμία των τραπεζών να χορηγήσουν στεγαστικά δάνεια, αλλά και το ασαφές και συνεχώς μεταβαλλόμενο πολεοδομικό και φορολογικό πλαίσιο.
Παρόλα αυτά όμως, υπάρχουν πλέον οι συνθήκες που θα δικαιολογούσαν να αναρωτηθεί κανείς αν αξίζει να παραμείνει στο ενοίκιο ή έχει νόημα να προχωρήσει στην αγορά ενός σπιτιού. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αναφερόμαστε στην αγορά πρώτης κατοικίας, γιατί ούτως ή άλλως η αγορά ακινήτων με στόχο την επένδυση παραμένει παρακινδυνευμένη και ασύμφορη. Θα πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη μας ότι τα στοιχεία που καθιστούσαν ασύμφορες αγορές ακινήτων τα προηγούμενα χρόνια (ειδικά από το 2005 και μετά), όπως λ.χ. η αλόγιστη εκτόξευση των τιμών σταδιακά περιορίζονται.
Το MoneyGuru.gr θέτει τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντήσει κανείς προκειμένου να αποφασίσει αν θα συνεχίσει να μένει στο ενοίκιο ή θα προχωρήσει σε αγορά πρώτης κατοικίας. Τα ερωτήματα αυτά έχουν περισσότερο να κάνουν με τις προοπτικές ζωής και καριέρας του καθενός από εμάς, παρά με τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία (φορολογία, κόστος ενοικίασης, τιμές ακινήτων, αποδόσεις εναλλακτικών επενδύσεων κ.α.). Ο λόγος είναι ότι, σε σχέση με τα παραπάνω, το περιβάλλον είναι τόσο ασταθές και ευμετάβλητο που κάθε υπολογισμός σήμερα μπορεί μέσα σε μερικές μέρες να έχει ανατραπεί ριζικά.
1. Πόσο σταθερή αναμένεται να είναι η ζωή σας στο άμεσο μέλλον;
Ανεξάρτητα με τα οικονομικά δεδομένα, η αγορά σπιτιού είναι μια κίνηση που επηρεάζει άμεσα τη ζωή του αγοραστή. Το πρώτο που θα πρέπει να αναρωτηθείτε είναι αν περιμένετε η ζωή σας να μην αλλάζει ριζικά τα επόμενα χρόνια. Αν σχεδιάζετε να παντρευτείτε ή να κάνετε παιδιά θα πρέπει να δείτε αν το σπίτι που έχετε σκοπό να αγοράσετε θα καλύπτει τις μελλοντικές ανάγκες σας, όχι τις σημερινές. Η δουλειά σας θα παραμείνει στο ίδιο μέρος ή υπάρχει η πιθανότητα μετακίνησης σε άλλη πόλη, χώρα ή απλά περιοχή;
2. Είναι σημαντικό στοιχείο η σταθερότητα για εσάς;
Εφόσον ανησυχείτε για το ύψος της αμοιβής σας, φοβάστε ότι θα σας προτείνουν μειώσεις ή ξυπνάτε το βράδυ με το φόβο της ανεργίας, τότε μια αγορά ακινήτου είναι λανθασμένη επιλογή. Αντίθετα, όταν διαπιστώνει κανείς ότι δεν μπορεί να καλύψει το κόστος ενοικίου στην τρέχουσα κατοικία του, μπορεί πολύ απλά να μετακομίσει σε κάποια πιο οικονομική.
4. Αντέχετε την αποταμίευση ή προτιμάτε να ξοδεύετε;
Μην το σκέφτεστε, η αγορά κατοικίας είναι για νοικοκύρηδες. Εφόσον είστε από εκείνους που τους αρέσει να ξοδεύουν, που δεν καταφέρνουν να βάζουν σταθερά χρήματα στην άκρη, τότε η αγορά κατοικίας, με δεδομένο ότι θα χρειαστείτε δάνειο, μάλλον δεν είναι για εσάς.
5. Αντέχετε να δείτε “οικονομικές απώλειες” σε σχέση με την επένδυσή σας;
Όπως και να το προσεγγίσει κανείς, η αγορά κατοικίας είναι μια επένδυση με εξαιρετικά μακροπρόθεσμο ορίζοντα και επιπλέον σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τον ψυχολογικό παράγοντα. Αν είστε από εκείνους που σκέφτονται συνεχώς με όρους απόδοσης της επένδυσής τους, προτιμήστε κάποια άλλη επενδυτική επιλογή. Είναι δεδομένο ότι στην πορεία των χρόνων θα δείτε την αξία του ακινήτου σας να ανεβαίνει και να πέφτει πολλές φορές. Η μόνη περίπτωση να αποσβέσετε την επένδυση αυτή είναι να μείνετε πιστός σε αυτή για πολλά χρόνια. Σε βάθος χρόνου είναι σίγουρο ότι δε θα χάσετε, από την άλλη όμως, αν σκεφτείτε ή αναγκαστείτε να πουλήσετε σύντομα, οι απώλειες είναι πολύ πιθανές.
Εν τέλει, στην αγορά κατοικίας ισχύει ό,τι ισχύει σε όλες τις αγορές. Μην σκαλίζετε την αγορά ακινήτων 1-2 χρόνια μετά την αγορά σας για να δείτε αν έχετε κερδίσει ή χάσει, δε θα βγάλετε άκρη. Αν απαντήσετε με ειλικρίνεια τις πιο πάνω ερωτήσεις και λάβετε υπόψη σας κάποια βασικά οικονομικά στοιχεία για να κάνετε την κατάλληλη επιλογή, τότε είναι σίγουρο ότι θα έχετε κάνει την πιο σωστή επιλογή.