Φοροδιαφυγή δισεκατομμυρίων με… HSBC
Αρχεία της HSBC δείχνουν πώς η ελβετική τράπεζα βοήθησε πελάτες της να αποφύγουν τη φορολόγηση και να κρύψουν δισεκατομμύρια. Οι μυστικοί λογαριασμοί δημιουργούν ερωτήματα για τις πρακτικές σε θυγατρικές της τράπεζας.
Το ελβετικό τραπεζικό παράρτημα της HSBC βοήθησε πλούσιους πελάτες να αποφύγουν τη φορολόγηση και να αποκρύψουν assets εκατομμυρίων δολαρίων, παρέχοντας μεγάλα ποσά σε ρευστό το οποίο δεν μπορούσε να ιχνηλατηθεί και δίνοντας συμβουλές σε πελάτες ως προς το πώς να παρακάμψουν τις εγχώριες φορολογικές αρχές, σύμφωνα με μυστικά έγγραφα που διέρρευσαν για τους λογαριασμούς της τράπεζας.
Τα αρχεία, τα οποία αποκτήθηκαν μέσω μιας διεθνούς συνεργασίας ΜΜΕ, στα οποία περιλαμβάνονται ο Guardian, η Le Monde, το BBC Panorama και το International Consortium of Investigative Journalists, αποκαλύπτουν πως η ελβετική ιδιωτική τράπεζα της HSBC:
-Επέτρεψε στους πελάτες της να αποσύρουν «τούβλα», που συχνά βρίσκονταν σε ξένο νόμισμα που δεν χρησιμοποιούνταν στην Ελβετία.
-Έκανε επιθετικό marketing για προγράμματα που ήταν πιθανό να δώσουν τη δυνατότητα στους εύπορους πελάτες να αποφύγουν την ευρωπαϊκή φορολογία.
-Σε σύμπραξη με ορισμένους πελάτες απέκρυπτε τους αδήλωτους «μαύρους» λογαριασμούς από τις εγχώριες φορολογικές αρχές.
-Παρείχε λογαριασμούς σε διεθνείς εγκληματίες, διεφθαρμένους επιχειρηματίες και σε άλλα άτομα υψηλού ρίσκου.
Τα αρχεία της HSBC, που καλύπτουν την περίοδο 2005-2007, αποτελούν τη μεγαλύτερη τραπεζική διαρροή στην Ιστορία, ρίχνοντας φως σε περίπου 30.000 λογαριασμούς ύψους σχεδόν 120 δισ. δολαρίων.
Απαντώντας σε σχετικά ερωτήματα της Guardian, η HSBC, η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα του κόσμου, παραδέχεται αδικοπραγίες στην ελβετική θυγατρική της. «Αναγνωρίζουμε και είμαστε υπόλογοι για τις αποτυχίες στο παρελθόν συμμόρφωσης και ελέγχου», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η τράπεζα. Η ελβετική θυγατρική σε ανακοίνωσή της λέει πως δεν είχε ενσωματωθεί πλήρως στην HSBC μετά την εξαγορά της το 1999, με αποτέλεσμα να υπάρχουν «σημαντικά χαμηλότερα» στάνταρντ σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση και το due diligence.
Η απάντηση αυτή, σημειώνει η Guardian, εγείρει σοβαρά ερωτήματα αναφορικά με την επίβλεψη της ελβετικής δραστηριότητας από τα τότε ανώτατα στελέχη της μητρικής, HSBC Group, με έδρα το Λονδίνο. Έχει παραδεχθεί ότι μόλις το 2011 ανέλαβε δράση προκειμένου να συμμορφωθεί η ελβετική τράπεζα.
Πολλά λεφτά, λίγες ερωτήσεις
Όπως αναφέρει η Guardian, αν και οι φορολογικές αρχές παγκοσμίως είχαν από το 2010 εμπιστευτική πρόσβαση στα αρχεία που διέρρευσαν, η πραγματική φύση της κακοδιαχείρισης της ελβετικής τράπεζας μόλις τώρα γνωστοποιείται δημοσίως.
Στα αρχεία περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί σταρ του Χόλυγουντ, καταστηματαρχών, προσώπων βασιλικής καταγωγής, εμπόρων ενδυμάτων, Ευρωπαίων κληρονόμων και άλλων.
Σε ένα υπόμνημα, διευθυντής της HSBC κατεγράφη να συζητά πώς χρηματιστής που η τράπεζα ονομάζει «Painter», και ο εταίρος τους, θα μπορούσαν να φοροδιαφύγουν στην Ιταλία. «Ο κίνδυνος για το ζεύγος, βεβαίως, είναι ότι όταν επιστρέψουν στην Ιταλία οι βρετανικές φορολογικές αρχές θα μεταφέρουν τις πληροφορίες γι’ αυτούς στις ιταλικές φορολογικές αρχές. Η δική μου άποψη για το θέμα ήταν πως… υπάρχει ξεκάθαρα ρίσκο».
Σύμφωνα με τα αρχεία, οι Ελβετοί τραπεζίτες της HSBC ήταν επίσης προετοιμασμένοι να βοηθήσουν τον Emmanuel Shalop, ο οποίος μετέπειτα καταδικάστηκε για την εμπορία «ματωμένων διαμαντιών», του παράνομου εμπορίου που πυροδότησε πόλεμο στην Αφρική.
Με βάση υπόμνημα, «του έχουμε ανοίξει εταιρικό λογαριασμό με έδρα το Ντουμπάι… Ο πελάτης είναι πολύ προσεκτικός διότι δέχεται πιέσεις από τις βελγικές φορολογικές αρχές που ερευνούν τις δραστηριότητές τους στον τομέα της φοροδιαφυγής διαμαντιών».
Άλλα αρχεία δείχνουν πως οι διευθυντές της HSBC δεν προβληματίζονταν για το γεγονός ότι πελάτης που εισέπραττε «τούβλα» κορονών μπορεί να παραβίαζε τη νομοθεσία της Δανίας. Οι οδηγίες που έλαβε το προσωπικό της HSBC ήταν «όλες οι επαφές να γίνονται μέσω μιας εκ των τριών θυγατέρων που διαμένουν στο Λονδίνο. Ο κάτοχος του λογαριασμού ζει στη Δανία, δηλαδή είναι κρίσιμο διότι είναι εγκληματική ενέργεια η κατοχή αδήλωτου λογαριασμού στο εξωτερικό».
Οι Ελβετοί τραπεζίτες της HSBC έδιναντακτικά τεράστια ποσά σε ρευστό σε πελάτες που τους επισκέπτονταν, κάνοντας ελάχιστες ερωτήσεις, όπως δείχνουν τα αρχεία. Η τράπεζα ανέφερε πως έκτοτε έχει αυστηροποιήσει τους ελέγχους. «Οι τροποποιημένο όροι δίνουν τη δυνατότητα στην ιδιωτική τράπεζα να αρνηθεί αίτημα ανάληψης ρευστού, και εφαρμόζουν αυστηρούς ελέγχους στις αναλήψεις άνω των 10.000 δολαρίων», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Ένα παράδειγμα του παλαιού συστήματος, που περιγράφεται με λεπτομέρεια στα αρχεία που διέρρευσαν, αφορά τον Richard Caring, Βρετανό κροίσο και ιδιοκτήτη ενός από τα διασημότερα εστιατόρια στο Λονδίνο, το Ivy, ο οποίος μια ημέρα του 2005 απέσυρε 5 εκατ. ελβετικά φράγκα σε μετρητά. Όταν ερωτήθη από την Guardian για τους λόγους, αρνήθηκε να δώσει εξηγήσεις. Ο νομικός του εκπρόσωπος δήλωσε πως επρόκειτο για ιδιωτικό ζήτημα και πως δεν υπήρξε ατόπημα. Το φορολογικό status του Caring στη Βρετανία του έδινε νομικά το δικαίωμα να διατηρεί κρυφούς τους λογαριασμούς του από τις φορολογικές αρχές.
Τα αρχεία δείχνουν επίσης πως η HSBC στην Ελβετία προωθούσε στρατηγικές φοροαποφυγής στους εύπορους πελάτες της. Η τράπεζα επικοινωνούσε προληπτικά με πελάτες το 2005 προκειμένου να τους προτείνει τρόπους για να αποφύγουν τη νέα φορολογία που επιβαλλόταν στους καταθετικούς λογαριασμούς που διατηρούσαν στην Ελβετία Ευρωπαίοι πολίτες, μέτρο που προέκυψε από συνθήκη μεταξύ της Ελβετίας και της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση των κρυφών λογαριασμών offshore.
Τα αρχεία δείχνουν επίσης πως η ελβετική θυγατρική της HSBC παρείχε τραπεζικές υπηρεσίες σε συγγενείς δικτατόρων, σε ανθρώπους που είχαν εμπλακεί σε σκάνδαλα διαφθοράς στην Αφρική, σε άτομα από την βιομηχανία όπλων και σε άλλους. Οι τραπεζικοί κανόνες της Ελβετίας από το 1998 απαιτούσαν οι τράπεζες να δείχνουν μεγάλη προσοχή σε ό,τι αφορά τους λογαριασμούς ατόμων με πολιτικές διασυνδέσεις, ωστόσο τα έγγραφα δείχνουν πως την περίοδο εκείνη η HSBC παρείχε με μεγάλη ευχαρίστηση τραπεζικές υπηρεσίες σε τέτοια αμφιλεγόμενα άτομα.
Σημειώνεται πως η HSBC έχει χαρακτηριστεί στις ΗΠΑ συνωμότης, καθώς παρέδωσε «τούβλα» 100.000 δολαρίων στον Αμερικανό χειρούργο Andrew Silva στη Γενεύη, ώστε να μπορέσει να τα ταχυδρομήσει παράνομα στις ΗΠΑ.
Άλλος Αμερικανός πελάτης, ο Sanjay Sethi, δήλωσε ένοχος το 2013 για φοροδιαφυγή στις ΗΠΑ. Ήταν ένας από τους πελάτες της HSBC που είχαν καταδικαστεί. Η εισαγγελία δήλωσε πως τραπεζίτης της HSBC είχε υποσχεθεί ότι «ο αδήλωτος λογαριασμός θα δώσει τη δυνατότητα ώστε τα assets του να αναπτυχθούν αφορολόγητα, και οι νόμοι του τραπεζικού απορρήτου στην Ελβετία θα έδιναν τη δυνατότητα στον Sethi να αποκρύψει την ύπαρξη του λογαριασμού».
Στη Γαλλία, ο διευθυντής της HSBC Nessim el-Maleh, διηύθυνε έναν αγωγό ρευστούμέσω του οποίου παραλάμβανε πλαστικές σακούλες γεμάτες χρήματα από την πώληση μαριχουάνας στους μετανάστες στα προάστια του Παρισιού. Το ρευστό μεταφερόταν στη συνέχεια στους «ευυπόληπτους» πελάτες της HSBC στη γαλλική πρωτεύουσα, ενώ παραποιούνταν τραπεζικοί λογαριασμοί στην Ελβετία ώστε να μπορούν να «αποζημιωθούν» οι έμπορου ναρκωτικών.